Giải phóng mặt bằng dự án sân bay Long Thành- còn nhiều băn khoăn!

Đại biểu Dương Trung Quốc: Người dân địa phương mong muốn dự án sớm thực hiện vì 12 năm qua "gần như là dự án treo"

Hai phương án bố trí vốn

Trước đó, ngày 27/10, trình Quốc hội dự án, Chính phủ cho biết, dự kiến tổng mức đầu tư khoảng 23.049 tỷ đồng (theo thời giá tháng 7/2017). Trong đó, ngoài 5.000 tỷ đồng đã được Quốc hội thống nhất trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, dự án cần bố sung 18.049 tỷ đồng. Với nguồn bổ sung, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cân đối từ nguồn vốn dự phòng ngân sách trung ương trong kế hoạch trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 để phục vụ công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất của dự án.

Tuy nhiên, tại dự thảo Nghị quyết về dự án phục vụ phiên thảo luận ngày 13/11, sau khi tiếp thu ý kiến, Chính phủ đã điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư dự án xuống còn là 22.938 tỷ đồng, đồng thời, giảm diện tích đất thu hồi đất hơn 165ha, còn khoảng 5.399ha.

Dự thảo cũng nêu hai phương án về nguồn vốn bổ sung, theo đó, Phương án 1: Bố trí bổ sung 15.000 tỷ đồng trong số 80.000 tỷ đồng cho các dự án quan trọng quốc gia theo Nghị quyết số 26/2016/QH14 ngày 10/11/2016 của Quốc hội và 2.938 tỷ đồng từ nguồn thu tiền sử dụng đất, giao đất tái định cư giai đoạn đầu; trường hợp không đủ thì bố trí từ nguồn dự phòng kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách Nhà nước giai đoạn 2016-2020; Phương án 2: Ngân sách Trung ương bố trí bổ sung kinh phí 17.938 tỷ đồng từ nguồn dự phòng kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách Nhà nước giai đoạn 2016-2020 để thực hiện dự án.

Dự thảo nghị quyết cũng nêu rõ, toàn bộ nguồn thu đấu giá quyền sử dụng đất, giao đất tái định cư, cho thuê đất thuộc dự án được hoàn trả vào ngân sách Trung ương. Chính phủ xác định tỷ lệ phân chia phù hợp giữa Trung ương và địa phương để điều tiết khoản thu từ việc khai thác quỹ đất vùng phụ cận sân bay Long Thành theo quy hoạch.

Đại biểu cảnh báo “đêm dài lắm mộng”

Theo Báo cáo của Chính phủ, dự kiến, tổng diện tích thu hồi đất khu vực Long Thành là 5.600ha. Tổng số trường hợp bị thu hồi đất và bị ảnh hưởng là khoảng 4.800 hộ gia đình với hơn 15.500 nhân khẩu và 26 tổ chức sử dụng đất. Trong đó gần 4.400 người dưới độ tuổi lao động, 9.700 người trong độ tuổi lao động. 100% số hộ đều có nhu cầu nhận đất tái định cư.

Cho ý kiến vào nội dung thực hiện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư một lần và hoàn thành trước năm 2021, đại biểu Quốc hội đoàn Đồng Nai- Dương Trung Quốc- cho biết, người dân địa phương mong muốn dự án sớm thực hiện vì 12 năm qua "gần như là dự án treo". Nêu thực trạng nhiều dự án lớn khi mới thực hiện thì rất “đơn giản” nhưng càng về sau vốn đầu tư càng “phình to”, đại biểu Dương Trung Quốc nói, chúng ta có nhiều dự án lớn “đầu chuột đuôi voi” nên tạo bức xúc cho người dân. Đại biểu mong Quốc hội và các cơ quan chức năng giám sát tốt dự án này để đáp ứng niềm tin của người dân.

Lo lắng trước tình trạng “biến thể” đối với phần đất đã giải phóng mặt bằng nhưng chưa sử dụng dẫn đến nguy cơ tái lấn chiếm, gây khó khăn cho công tác thu hồi, tăng chi phí, đại biểu Đặng Thuần Phong (Bến Tre) dẫn câu “đêm dài lắm mộng” và ý giải, tại nhiều dự án, chỉ sau một đêm, sáng ra nhiều công trình, cây cối mọc lên, hệ quả là đội vốn, phát sinh khiếu kiện. Đại biểu đề nghị có phương án quản lý tốt diện tích đất này.

Lấy ví dụ từ một số sân bay tại Anh quốc với quy hoạch vùng sản xuất nông, lâm sản xung quanh, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) nêu quan điểm không nên xây dựng thành phố sát khu vực sân bay vì sẽ ảnh hưởng tới an toàn bay.

Trong khi đó, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) đề nghị cần tính toán lại việc quy hoạch khu nghĩa trang tại xã Bình An vì theo báo cáo của Chính phủ, sẽ quy hoạch khu nghĩa trang 50,9ha. "Trong phạm vi cách thành phố lớn từ 40-70km, giá bán mỗi m^₂ đất đặt phần mộ còn cao hơn giá đất xây dựng cho người sống" - đại biểu nói và cho rằng, với vị trí đắc địa như Long Thành mà quy hoạch nghĩa trang gần gấp 3 lần nghĩa trang Văn Điển (Hà Nội) thì cần cân nhắc vì lâu dài sẽ cản trở sự phát triển của cả một khu vực trung tâm Đông Nam bộ.