Quy định bảo lãnh tín dụng có thể làm tăng giá căn hộ.
Ông Lê Hoàng Châu- Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA) cho hay, tại khoản 1 điều 56 quy định, chủ đầu tư dự án BĐS trước khi bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai phải được NHTM có đủ năng lực thực hiện bảo lãnh nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư đối với khách hàng khi chủ đầu tư không bàn giao nhà ở theo đúng tiến độ đã cam kết với khách hàng. Đây là một chế định mới làm phát sinh một chi phí mới trong cơ cấu giá thành BĐS mà người tiêu dùng phải gánh chịu khi mua hoặc thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai.
Chẳng hạn với một dự án chung cư có 100 căn hộ, mỗi căn hộ có giá 1 tỷ đồng, tổng giá trị chung cư là 100 tỷ đồng, dự kiến bàn giao căn hộ cho khách hàng sau 2 năm. Theo quy định trên đây, chủ đầu tư phải có 100 tỷ đồng đặt vào ngân hàng để được ngân hàng phát hành chứng thư bảo lãnh (nếu không có 100 tỷ đồng tiền mặt thì chủ đầu tư phải có tài sản có giá trị gấp khoảng 1,3 lần để làm tài sản đảm bảo thay thế). Như vậy, mỗi năm chủ đầu tư phải trả phí bảo lãnh khoảng 2%/năm, tương đương 2 tỷ đồng/năm. Chi phí này, chắc chắn chủ đầu tư sẽ tính vào giá bán căn hộ mà người tiêu dùng phải trả khi mua nhà.
Mặc dù trên lý thuyết, chế định này có ưu điểm là bảo vệ tuyệt đối, không để xảy ra rủi ro của người tiêu dùng khi mua BĐS hình thành trong tương lai, nhưng mặt hạn chế là không phân biệt nhiều DN có uy tín thương hiệu, có năng lực thật sự với một số DN kém năng lực, không có uy tín, hoặc thậm chí lừa đảo.
Theo các DN BĐS, chế định bảo lãnh BĐS hình thành trong tương lai rất cần thiết đối với DN trong các trường hợp như: DN đã từng bị mất uy tín trên thị trường, hoặc có vi phạm pháp luật, nay đã khắc phục và làm lại dự án mới nên rất cần được bảo lãnh của ngân hàng để tạo lòng tin cho người tiêu dùng; DN mới thành lập; DN đã thành lập lâu nhưng hoạt động làng nhàng, chưa tạo được uy tín thương hiệu.
Theo kiến nghị của các DN BĐS tại TP.HCM, các quy định về ký quỹ và đóng phí bảo lãnh giao dịch nên được sửa đổi lại theo cách linh hoạt. Theo đó, đối với các dự án lớn, DN đang phải xin quỹ đất, chưa thực hiện bồi thường thì Luật nên có điều khoản cho phép lùi thời hạn ký quỹ. Trong khi đó, các quy định về bảo lãnh cũng không nên áp dụng chung cho mọi đối tượng mà cần phân loại các dự án thành các loại bắt buộc và không bắt buộc phải mua bảo lãnh.
Thực tế, hiện nay nhiều khách hàng mua nhà dù không được NH bảo lãnh nhưng vẫn tin tưởng vào chủ đầu tư vì các đơn vị này đã tạo được uy tín tốt trên thị trường. Chính vì vậy, những quy định về bắt buộc mua bảo lãnh cần có hướng dẫn cụ thể và chi tiết. Nếu có thể thì phối hợp với các địa phương lên danh sách các DN bắt buộc phải mua bảo lãnh khi bán nhà hình thành trong tương lai.