FTA Việt Nam - Hàn Quốc: Cơ hội và thách thức cho DN Việt

Các mặt hàng nông sản của Việt Nam sẽ được hưởng ưu đãi khi xuất khẩu sang Hàn Quốc

Nhiều mặt hàng được hưởng lợi

Tại Hội thảo cung cấp thông tin về Hiệp định thương mại song phương Việt Nam – Hàn Quốc do Sở Công Thương Hà Nội phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức ngày 19/5, ông Phạm Khắc Tuyên – Trưởng phòng Đông Bắc Á, Vụ thị trường châu Á – Thái Bình Dương (Bộ Công Thương) cho biết, với nội dung đã được thỏa thuận, dự kiến Hiệp định sẽ mang lại những tác động tích cực về nhiều mặt đối với Việt Nam.

Theo đó, hàng xuất khẩu của Việt Nam sẽ được hưởng nhiều cơ hội thị trường mới nhờ các cam kết mở cửa thị trường mạnh mẽ từ phía Hàn Quốc. Cụ thể, Hàn Quốc tự do hóa 97,2% giá trị nhập khẩu (tính theo số liệu năm 2012), chiếm 95,4% số dòng thuế, đặc biệt trong đó có nhiều nhóm hàng nông, thủy sản XK chủ lực như tôm, cua, cá, hoa quả nhiệt đới và hàng công nghiệp như dệt may, đồ gỗ, sản phẩm cơ khí…

Việt Nam là đối tác thương mại tự do (FTA) đầu tiên được Hàn Quốc mở cửa thị trường đối với những sản phẩm hết sức nhạy cảm trong nước như: tỏi, gừng, mật ong, khoai lang… (thuế suất những mặt hàng này rất cao từ 241-420% do đặc biệt nhạy cảm với Hàn Quốc). Ông Tuyên dẫn chứng: Với mặt hàng tôm, Hàn Quốc miễn thuế cho Việt Nam với lượng hạn ngạch 10.000 tấn/năm và tăng dần trong 5 năm đến mức 15.000 tấn/năm miễn thuế; trong khi hiện nay Việt Nam chỉ tận dụng được 2.500 tấn/năm miễn thuế trong tổng số 5.000 tấn/năm dành cho 10 nước ASEAN. Nhờ vậy, tạo cơ hội cạnh tranh đáng kể cho hàng XKcủa Việt Nam so với các đối thủ cạnh tranh khác trong khu vực như Trung Quốc, Indonesia, Malaysia và Thái Lan.

Ngược lại, Việt Nam cắt giảm thuế quan với 92,7% giá trị nhập khẩu (tính theo số liệu năm 2012), chiếm 89,2% số dòng thuế, chủ yếu với các nhóm hàng công nghiệp như nguyên phụ liệu dệt, may, nguyên liệu nhựa, linh kiện điện tử, xe tải và xe con từ 3.000 cc trở lên, phụ tùng ô tô, điện gia dụng, một số sản phẩm sắt thép, dây cán điện … Phần lớn trong số này là các nguyên, phụ liệu cần nhập khẩu phục vụ sản xuất trong nước, giúp giảm phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu từ một vài nước khác.

Những vấn đề cần lưu ý

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, môi trường pháp lý minh bạch, thông thoáng sẽ góp phần khuyến khích đầu tư từ Hàn Quốc vào Việt Nam, kèm theo công nghệ cao, trình độ quản lý tiên tiến và cơ hội tiếp cận các thị trường thứ ba. Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA) dự báo sẽ đem lại những lợi ích xã hội tích cực nhờ tạo thêm nhiều cơ hội việc làm cho người lao động Việt Nam, nâng cao thu nhập, đặc biệt của nhóm lao động phổ thông, lao động không có tay nghề cao, góp phần xóa đói, giảm nghèo ở nông thôn.

Các cam kết của Hiệp định VKFTA tạo ra môi trường thông thoáng, ổn định, phù hợp với thông lệ quốc tế, góp phần thu hút đầu tư từ Hàn Quốc. Tuy nhiên, cần phải thấy rằng, tác động của Hiệp định đối với môi trường đầu tư ở Việt Nam phụ thuộc đáng kể vào các yếu tố bên ngoài hơn là vào bản thân các cam kết trong Hiệp định. Để tận dụng được cơ hội cũng như vượt qua những thách thức trong quá trình thực hiện Hiệp định phụ thuộc rất nhiều vào năng lực của DN Việt Nam. Các nhà cung cấp dịch vụ của Việt Nam cần hợp tác với DN Hàn Quốc để khai thác một số lĩnh vực dịch vụ tiềm năng như pháp lý, chuyển phát, chuyển lưu lượng quốc tế về Việt Nam và ngược lại.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo: DN cần lưu ý, hệ thống phân phối của Hàn Quốc rất phức tạp với những quy định nghiêm ngặt về kiểm dịch đối với các mặt hàng nông sản, thực phẩm như các yêu cầu về nuôi trồng, kiểm tra chứng nhận và các biện pháp xử lý tại chỗ, thủ tục đánh giá rủi ro quá dài... Việc XK quả thanh long là một minh chứng, sau 5 năm (từ năm 2005 – 2010), Chính phủ Hàn Quốc mới cho phép nhập khẩu mặt hàng này từ Việt Nam.