Đưa các nội dung mới của Bộ luật hình sự vào thực tiễn

Nhiều tội danh về kinh tế được quy định rõ hơn tại Bộ luật hình sự 2015. Ảnh minh họa

Theo đó, kế hoạch này gồm các nội dung cơ bản là: rà soát các vụ án hình sự và đối tượng thuộc trường hợp quy định tại Nghị quyết số 109/2015/QH13 để thực hiện việc đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án, chuyển hình phạt tử hình thành hình phạt tù chung thân, miễn chấp hành hình phạt, xóa án tích cho người bị kết án. Tổ chức tập huấn phổ biến nội dung Bộ luật hình sự và rà soát văn bản quy phạm pháp luật để sửa đổi, bổ sung và thay thế cũng như bãi bỏ hoặc ban hành mới văn bản, bảo đảm thi hành hiệu quả Bộ luật hình sự.

Liên quan đến các tội trong lĩnh vực kinh tế được quy định trong Bộ luật hình sự, đại diện Bộ Tư pháp cho biết, các quy định của Bộ luật đã thay thế tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng bằng các tội danh cụ thể trong lĩnh vực quản lý kinh tế. Để cụ thể hóa Hiến pháp 2013, đồng thời tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch, tránh sự tùy tiện trong áp dụng, Bộ luật hình sự đã thay thế điều 165 của Bộ luật hình sự hiện hành bằng 9 tội danh mới thuộc các lĩnh vực: quản lý cạnh tranh, đầu tư công; quản lý, sử dụng tài sản nhà nước; quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp; đấu thầu; đấu giá tài sản; kế toán; quản lý thuế; xây dựng; bồi thường thu hồi đất.

Mặt khác cũng theo đại diện Bộ Tư pháp, Bộ luật hình sự 2015 đã bổ sung quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại phạm các tội trong lĩnh vực kinh tế, môi trường. Đồng thời xác định điều kiện truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại và quy định 31 tội phạm thuần túy là các tội phạm trong lĩnh vực kinh tế và môi trường.

Đặc biệt, Bộ luật hình sự 2015 đã bãi bỏ hình phạt tử hình đối với một số tội phạm, đồng thời mở rộng đối tượng không bị áp dụng hình phạt tử hình và không thi hành án tử hình. Theo đó, bãi bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh, trong đó có 5 tội là bỏ hoàn toàn gồm: tội hoạt động phỉ; tội cướp tài sản; tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; tội chống mệnh lệnh; tội đầu hàng địch. 3 tội bỏ hình phạt tử hình trên cơ sở tách ra từ các tội có quy định hình phạt tử hình trước đó, gồm: Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực thực phẩm, phụ gia thực phẩm; tội tàng trữ trái phép chất ma túy; tội chiếm đoạt chất ma túy.

Bộ luật hình sự cũng bổ sung đối tượng không áp dụng hình phạt tử hình là người từ 75 tuổi trở lên khi phạm tội, hoặc khi xét xử. Mở rộng thêm 2 trường hợp không thi hành án tử hình gồm: Người từ đủ 75 tuổi trở lên, và người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn. Quy định cụ thể trong trường hợp này sẽ chuyển hình phạt tử hình thành chung thân nhằm góp phần hạn chế hình phạt tử hình trên thực tế.