Đóng góp nhiều giải pháp vào Đề án tái cơ cấu nền kinh tế.

CôngThương - Ưu tiên tái cơ cấu hệ thống ngân hàng

Một giải pháp lớn thực hiện đề án là tái cơ cấu thị trường tài chính. Đóng góp ý kiến về vấn đề này, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, trong 3 trọng tâm tái cơ cấu thị trường tài chính, cần ưu tiên thực hiện ngay tái cơ cấu ngân hàng thương mại. Trong đó, cụ thể những công việc, lộ trình và nguồn tài chính để thực hiện. Cân nhắc biện pháp sáp nhập các ngân hàng thương mại vì việc sáp nhập này dường như mang tính “cơ học”, hiệu quả hạn chế. Đề nghị các ngân hàng quốc doanh không nên tham gia vào việc mua bán, sáp nhập với các ngân hàng thương mại khác. Đồng thời cần phát triển thị trường vốn để giảm bớt gánh nặng cung cấp vốn cho nền kinh tế. Bên cạnh đó, đề án tái cấu trúc thị trường tài chính cần bổ sung thêm giải pháp về khung lãi suất huy động và cho vay cũng như xác định rõ vai trò của Ngân hàng Nhà nước đối với tái cơ cấu, sáp nhập các ngân hàng thương mại

Ngoài những ý kiến nêu trên, đại biểu Thân Đức Nam - Đà Nẵng đề nghị Ngân hàng Nhà nước nhanh chóng áp dụng cả 2 trần lãi suất huy động và cho vay cách nhau 3% để kéo giãn lãi suất đồng bộ cả huy động và cho vay đối với tất cả các lĩnh vực cho đến khi đủ điều kiện áp dụng cơ chế lãi suất thị trường. Đại biểu Nguyễn Thế Tuy - Lạng Sơn đề xuất không chỉ tập trung tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại mà thực hiện cả ở Ngân hàng Nhà nước vì những yếu kém của cả hệ thống ngân hàng vừa qua. Trong đó, sự lưu thông của đồng tiền trong nền kinh tế kém hiệu quả, có yếu tố của quản lý Nhà nước.

Làm rõ vai trò của DNNN trong nền kinh tế

Về cải cách doanh nghiệp nhà nước  (DNNN), không ít đại biểu ủng hộ chủ trương giảm dần vai trò của các DNNN bằng cách chỉ cho phép loại hình DN này nắm những lĩnh vực huyết mạch, thu hẹp lại một số lĩnh vực đầu tư để chuyển giao cho đầu tư tư nhân. Tách bạch vai trò giữa chủ tịch hội đồng quản trị - người đại diện phần vốn Nhà nước với người điều hành DN - giám đốc. Đẩy mạnh quá trình cổ phần hóa, đổi mới phương thức quản trị DN. Tiến hành thử nghiệm thuê người nước ngoài có năng lực quản lý và hoàn thiện cơ chế kiểm tra, giám sát hoạt động của các DNNN. Lấy tiêu chí hiệu quả, sức cạnh tranh để đánh giá, đảm bảo tính minh bạch trong quán trình cổ phần hóa các DNNN.

Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến các DNNN. Chấm dứt việc các DNNN được đầu tư ra ngoài ngành, đặc biệt là đầu tư vào các tổ chức tài chính và thị trường bất động sản. Không giao cho các bộ, ngành quản lý các tập đoàn và tổng công ty Nhà nước. Đề nghị xử lý nghiêm các sai phạm tại các tập đoàn kinh tế, DNNN. Từ đó mới có thể thực hiện tái cơ cấu.

Đáng chú ý, một số đại biểu đề nghị làm rõ vai trò của DNNN. Đại biểu Phạm Huy Hùng – TP. Hà Nội cho rằng, cần phải đánh giá sâu sắc thực trạng DNNN qua các khía cạnh vốn và tình trạng sử dụng vốn hiệu quả kinh doanh. Làm rõ vai trò DNNN trước đây, hiện nay và các luật, các văn bản dưới luật, cơ chế chính sách vĩ mô, vi mô đang áp dụng đối với DNNN. Đồng tình với quan điểm của đại biểu Phạm Huy Hùng, đại biểu Phạm Văn Hổ - Phú Yên yêu cầu kiểm soát và quản lý các DNNN chặt chẽ, không thả lỏng như hiện nay dẫn đến vi phạm, thiếu minh bạch. Nếu không kiểm soát tốt DNNN thì không có cơ sở để thực hiện chủ trương của Đảng về vấn đề xây dựng kinh tế Nhà nước. Không dừng lại ở việc làm rõ vai trò của DNNN, theo đại biểu Trương Văn Vở - Đồng Nai, cần tiến hành tổng kết thí điểm việc thành lập các tập đoàn kinh tế Nhà nước thời gian qua. Qua đó hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về tổ chức, về mô hình hoạt động, đặc biệt là tái cấu trúc quản trị DN các tập đoàn kinh tế. Xử lý có kết quả việc thoái vốn đầu tư ra ngoài nhiệm vụ chính của các tập đoàn, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động phòng, chống có hiệu quả tiêu cực, sai phạm. Đây là vấn đề lớn mà dư luận và nhân dân đang bức xúc, quan tâm.

Rà soát danh mục đầu tư công

Trong tái đầu tư công, một số ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị rà soát danh mục đầu tư công để xác định danh mục đầu tư, cân nhắc kỹ lưỡng về phương pháp nhằm tránh thất thoát, thiếu hiệu quả. Xác định địa bàn đầu tư công theo vùng, sản phẩm và có quy hoạch cụ thể để phát triển thế mạnh của từng vùng. Nghiên cứu thay đổi cách giao vốn, giao quyền tự chủ nhiều hơn cho các địa phương để tăng hiệu quả của đầu tư công. Giảm bớt các ban quản lý dự án của các bộ quản lý các chương trình mục tiêu quốc gia để tránh chồng lấn và gia tăng chi phí quản lý dự án

Những kiến nghị này dựa trên thực trạng đầu tư giàn trải, phân tán, hiệu quả thấp trong đầu tư công thời gian qua. Đại biểu Lê Văn Học - Lâm Đồng đưa ví dụ: trong lĩnh vực xây dựng những công trình cầu đường bộ giao thông, suất đầu tư đường bộ cao tốc của Việt Nam cao hơn rất nhiều so với các nước khác từ 1,5 đến 2 lần. Đường Láng - Hòa Lạc dài 30 km, chúng ra sử dụng khoảng 7.500 tỷ, tức 250 tỷ đồng trên 1 km, khoảng 12 triệu USD. Đường Hồ Chí Minh - Trung Lương 4 làn xe, chi phí tính ra 9,9 triệu USD/1 km… Lĩnh vực công nghiệp tàu thủy và hàng hải, thời gian qua cũng bị đầu tư giàn trải, không đúng mục tiêu, gây thất thoát tài sản và vốn. Cùng quan điểm, đại biểu Đồng Hữu Mạo - Thừa Thiên - Huế cho biết thêm, tình trạng xây dựng chợ, công trình thủy lợi, đường quốc lộ mới đưa vào sử dụng một thời gian đã xuống cấp nghiêm trọng. Tình trạng này không chỉ xảy ra với những công trình có vốn 500 - 700 triệu đồng mà còn có những công trình hàng tỷ đồng, không chỉ là những công trình cấp địa phương, mà cả những công trình cấp bộ quản lý. Do đó, hai đại biểu cũng thống nhất đề án phải nêu ra được các biện pháp nhằm khắc phục triệt để hạn chế nêu trên.

Nguyễn Hải