Đối diện sức ép cạnh tranh

Thị trường thực phẩm ngày càng phong phú, đa dạng

Cạnh tranh với hàng nhập khẩu

Ngành chế biến thực phẩm, đồ uống đang chiếm tỷ trọng giá trị sản xuất khoảng 18,5% trong nhóm ngành công nghiệp chế biến của TP. Hồ Chí Minh. 6 tháng đầu năm, ngành này đã tăng trưởng khoảng 4,9% so với cùng kỳ.

Theo đánh giá của Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh, kết quả trên có được là nhờ các biện pháp hỗ trợ DN được thành phố triển khai như: Mở rộng hệ thống điểm bán, bình ổn thị trường với giá bán các mặt hàng thực phẩm thấp hơn giá thị trường ít nhất từ 5 - 10%. Đặc biệt, việc áp dụng các tiêu chuẩn bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm và triển khai thực hiện “Đề án quản lý, nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt heo” của thành phố cũng góp phần tạo tin tưởng, tăng mức tiêu thụ cho mặt hàng này.

Tuy nhiên, với đặc trưng là ngành hàng tiêu dùng thiết yếu phục vụ thị trường nội địa là chủ yếu, cộng với tác động của hội nhập kinh tế quốc tế nên các DN trong ngành đang chịu nhiều sức ép. Thời gian tới, thuế suất dự kiến giảm sâu hơn sẽ tạo điều kiện cho hàng hóa nhập khẩu tiếp tục thâm nhập vào thị trường Việt Nam, tạo sức ép cạnh tranh lớn cho DN.

Chẳng hạn, mặt hàng bánh kẹo với thuế suất thuế nhập khẩu giảm xuống còn 0% từ năm 2015, khiến thị trường trong nước phải đối mặt với sự xuất hiện ồ ạt của các sản phẩm NK từ nhiều quốc gia trong khu vực ASEAN như: Malaysia, Indonesia, Thái Lan. Các sản phẩm nhập khẩu đa dạng về mẫu mã, chủng loại và chất lượng làm gia tăng mức độ cạnh tranh trên thị trường, tạo áp lực lớn trong việc giữ thị phần cho DN Việt.

Hỗ trợ doanh nghiệp trong nước

TP. Hồ Chí Minh có 2.042 DN sản xuất chế biến thực phẩm, đồ uống; số lượng DN gia nhập ngành hàng năm khoảng 300 đơn vị, tăng trưởng với tốc độ 18,82%/năm từ năm 2011 đến nay. Chính mức tăng trưởng này đã thu hút không ít DN nước ngoài như Mondelēz, Lotte, CJ… bỏ vốn thực hiện các thương vụ M&A những tên tuổi lớn của ngành thực phẩm thành phố là Kinh Đô, Bibica, Cầu Tre, Minh Đạt…

Ông Kim Chul Ha - Tổng giám đốc CJ CheilJedang (Hàn Quốc) - nhận định: CJ CheilJedang xem Việt Nam là thị trường chiến lược của Đông Nam Á. Do đó, CJ đã tập trung đầu tư và mở rộng ngành hàng thực phẩm bằng việc hoàn tất các thương vụ M&A trong lĩnh vực thực phẩm đông lạnh, gia công thực phẩm thủy sản... Công ty cũng đặt mục tiêu doanh thu 700 triệu USD vào năm 2020 và đang hiện thực hóa bằng việc đầu tư hàng nghìn tỷ đồng vào công nghệ chế biến thực phẩm, trung tâm nghiên cứu thực phẩm R&D tại TP. Hồ Chí Minh.

Liên quan đến việc ngành chế biến thực phẩm “vào tầm ngắm” của các DN nước ngoài, bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TP. Hồ Chí Minh - thừa nhận, dù ngành chế biến lương thực của thành phố vẫn đang có mức tăng trưởng ổn định nhưng không ít DN vẫn chọn giải pháp bán thương hiệu hoặc hợp tác với DN nước ngoài. “Đây là điều rất đáng tiếc cho các DN Việt, song là cơ chế thị trường và chúng ta buộc phải chấp nhận thực tế này” - bà Chi nói.

Để giúp DN nội nâng sức cạnh tranh, bà Chi cho rằng, chính quyền thành phố cần có giải pháp, chính sách cụ thể. Năng lực cạnh tranh của DN trong nước dù tốt nhưng mức và sức cạnh tranh vẫn chưa thể cân đối với DN các nước ASEAN vì họ được hưởng nhiều ưu đãi liên quan đến thuế, lãi suất ngân hàng và các công cụ khác.