Điểm nhìn thực tiễn

Báo chí cần tuyên truyền và tạo lòng tin cho người tiêu dùng

Theo các chuyên gia nghiên cứu thị trường, dường như có một vòng luẩn quẩn quanh chuyện “giải cứu” thịt lợn khi câu chuyện của năm nay khá giống năm 2012. Khi đó cũng có tình trạng thừa thịt lợn, người chăn nuôi bị lỗ, ảnh hưởng này kéo dài đến nửa đầu năm 2013. Nửa cuối năm 2013 tình hình đỡ hơn, sau đó là năm 2014, 2015 và 10 tháng đầu năm 2016, giá thịt lợn ở mức khá, người chăn nuôi hào hứng tăng đàn, nguồn cung thừa từ tháng 10/2016 và hiện đang phải “giải cứu”.

Hãy khoan bàn đến gốc rễ của vấn đề. Chuyện “giải cứu” thịt lợn phiên bản 2017 có nét mới hơn so với năm 2012, đó là độ nóng của cuộc khủng hoảng đã được tháo gỡ với sự vào cuộc rất sớm của các cơ quan báo chí truyền thông cả nước. Chuyên gia kinh tế - TS. Vũ Đình Ánh - nhìn nhận, có thể nói báo chí cả nước, đặc biệt là các báo điện tử đã đóng vai trò chủ động và tích cực trong việc tạo hiệu ứng thông tin. Kết quả là trên cơ sở những thông tin do báo chí đưa lại, các cơ quan làm chính sách đã kịp thời có các giải pháp tháo gỡ nhằm giảm thiểu thiệt hại cho người chăn nuôi. Cùng với các giải pháp trước mắt khá quyết liệt, cũng đã có những giải pháp căn cơ được đưa ra. “Báo chí đã thực sự ghi điểm qua đợt “giải cứu” này, thể hiện vai trò tích cực trong đời sống kinh tế - xã hội” - chuyên gia Vũ Đình Ánh nhấn mạnh.

Hiệu ứng tích cực là vậy song không ít chuyên gia băn khoăn, tuy thịt lợn được “giải cứu”, nhưng “liệu có việc đẩy khó từ người chăn nuôi lợn sang các nông dân chăn nuôi khác hay không?” - ông Vũ Mạnh Hùng- Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đông Nam bộ - băn khoăn.

Theo ông Hùng, bên cạnh những thành công trong việc gỡ khó cho người chăn nuôi lợn thì báo chí cũng nên thông tin thực tế của nông dân các ngành chăn nuôi khác.

Lâu nay quanh chuyện tiêu thụ nông sản, câu chuyện liên kết “4 nhà” thường được nhắc đến. Trả lời câu hỏi, liệu nhà báo có phải sẽ là “nhà” thứ 5 tham gia vào mối liên kết này hay không(!?) TS. Vũ Đình Ánh nói, vấn đề tiêu thụ nông sản phải sớm được giải quyết; sản xuất và tiêu thụ phải theo được tín hiệu cung - cầu của thị trường. Một số chuyên gia cũng chia sẻ điểm nhìn này của TS. Ánh khi đề cập đến một số thực tế của phát triển nông nghiệp những năm tới, bởi ngành này vẫn đóng vai trò cực kỳ quan trọng với cả nền kinh tế. Đặc biệt, gần đây câu chuyện nền nông nghiệp công nghệ cao được nhắc đến nhiều trên báo chí cùng chuyện những khoản tiền lên đến hàng nghìn tỷ đồng có thể sẽ “đổ bộ” vào đây. Nhưng chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển cho rằng, việc phát triển nông nghiệp quy mô lớn ở Việt Nam kéo theo phụ thuộc đầu vào và bấp bênh đầu ra thiếu chủ động theo kiểu được mùa, mất giá. Ngoài ra, khâu phân phối nội địa yếu kém, nhiều tầng nấc và chi phí cao khiến người tiêu dùng vẫn phải mua giá cao, kém chất lượng; trong khi nông dân bán giá quá thấp, phải đổ bỏ.

Ông Hiển đề xuất, để tránh lặp lại những câu chuyện đáng buồn như thời gian qua, nông nghiệp Việt Nam cần tập trung cả 4 mô hình: Nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp quy mô lớn, nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp tự nhiên hoặc có sự kết hợp để phát huy ưu thế từng vùng, miền. Một số chuyên gia cũng cho rằng, báo chí cần hiểu rõ điều này để thông tin đúng và trúng, góp phần nâng tầm nền nông nghiệp của đất nước.

Đó là chuyện vĩ mô. Còn vi mô hơn, một số nhà sản xuất trong nước nhận định, chính thói quen tiêu thụ thịt lợn tươi của người Việt khiến cho cuộc khủng hoảng thịt lợn vừa qua thêm trầm trọng. Bởi vậy, báo chí cần tuyên truyền và tạo lòng tin cho người tiêu dùng rằng thịt lợn đông lạnh vẫn bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Khi đó các nhà sản xuất trong nước hoàn toàn chủ động điều tiết cung cầu.