Điểm hẹn ngày xuân

Chúng tôi vào bản Khe Rạn (xã Bồng Khê) lúc trời cũng vừa nhá nhem. Nằm nép mình bên dòng Lan Giang xanh ngắt, như một dải lụa mềm vắt ngang muôn trùng đồi núi. Phía xa là những nếp nhà sàn nhỏ xinh còn nguyên nét truyền thống. Chúng tôi quyết định lưu lại hộ gia đình anh Lô Huỳnh Lan, được ở trong ngôi nhà sàn đặc trưng của dân tộc Thái, thưởng thức hương vị ẩm thực vô cùng đa dạng và phong phú như: vị cay nồng của rượu men lá, vị đắng cá mát nướng, gói moọc mềm nhuyễn bọc trong lá chuối, cơm lam nướng ống nứa dẻo thơm, canh khầu khiều, rau rún, măng rừng... Tất cả được bày khéo léo lên chiếc mâm được đan bằng mây nhỏ xinh. Sau bữa cơm, du khách sẽ được thưởng thức các tiết mục văn nghệ dưới chân nhà sàn như: đánh chiêng, dân ca và các điệu múa cổ của dân tộc Thái, cùng bà con nhảy sạp, hạn khuống (múa giã gạo) và uống rượu cần.

Con Cuông hiện làhuyện thành công nhất khi xây dựng mô hình homestay này. Ngoài bản Khe Rạn, bản Nưa (xã Yên Khê) cũng phát triển khá mạnh mẽ. 2 bản còn lại là Nà Pha (xã Yên Khê) và bản Xiềng (xã Môn Sơn) cũng đang trên đà thu hút du khách. Thống kê đến cuối năm 2017, đã có khoảng hơn 32.000 du khách đến với loại hình du lịch độc đáo này. Theo ông Nguyễn Xuân Nam - Trưởng phòng Văn hóa huyện Con Cuông, tại bản Nưa, du khách sẽ được trải nghiệm sinh hoạt tại nhà người dân bản địa và cùng họ khám phá đời sống văn hóa, ẩm thực địa phương. Khách du lịch có thể lựa chọn khám phá các cảnh quan thiên nhiên đẹp, nguyên sơ như: Thác Khe Kèm, khe Nước Mọc, đập Phà Lài, du thuyền sông Giăng hay khám phá rừng nguyên sinh với hệ thống động, thực vật phong phú của Vườn quốc gia Pù Mát. Tham quan những di tích lịch sử - văn hóa, các làng nghề dệt thổ cẩm, nấu rượu cần, rượu men lá...

Ông Nguyễn Đình Hùng - Bí thư Huyện ủy Con Cuông hào hứng chia sẻ: “Con Cuông có nhiều điểm du lịch rất hoang sơ, đẹp quyến rũ, nên việc phát triển du lịch cộng đồng vừa giúp quảng bá được vẻ đẹp của rừng nguyên sinh, văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số, vừa giúp người dân có thêm thu nhập để ổn định cuộc sống. Đặc biệt, trong những năm qua, nhờ làm tốt mô hình du lịch cộng đồng nên nhiều lao động của đồng bào đã không còn sống phụ thuộc vào rừng, giúp rừng nguyên sinh giảm đi gánh nặng vì cuộc sống mưu sinh”.

Du thuyền trên sông Giăng thuộc vùng lõi Vườn quốc gia Pù Mát

Từ khi mô hình du lịch cộng đồng tại Con Cuông thu hút khách du lịch, bà con dân tộc Thái nơi đây tham gia tích cực hơn vào các hoạt động sinh hoạt cộng đồng. Các nhóm, câu lạc bộ nấu ăn, múa hát được chính người dân thành lập để tôn vinh những bản sắc văn hóa của bản làng. Việc thành lập hợp tác xã thủ công mỹ nghệ xã Môn Sơn đóng tại bản Xiềng, sản xuất sản phẩm thổ cẩm được người nước ngoài ưa chuộng không chỉ góp phần gìn giữ nghề truyền thống, mà còn ngày càng tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho chị em trong bản. Bản Xiềng và điểm giới thiệu, bán sản phẩm của hợp tác xã nằm ngay trục đường chính của xã mới được tỉnh Nghệ An, huyện Con Cuông quan tâm đầu tư còn là điểm tham quan thú vị.

Cũng theo các chuyên gia du lịch, việc phát triển các sản phẩm du lịch cộng đồng là phù hợp với xu thế thời đại, đáp ứng nhu cầu khám phá của đông đảo du khách muốn tìm hiểu văn hoá dân tộc đặc sắc. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng đưa ra lời khuyến cáo, du lịch cộng đồng được coi là hướng đi bền vững để bảo tồn và phát triển vùng sinh quyển miền Tây xứ Nghệ. Muốn du lịch cộng đồng phát triển cần giữ nguyên gốc, nguyên sơ, chất phác chân thực của văn hoá bản địa, đó là giá trị cốt lõi của cộng đồng. Phát triển du lịch thì phải có trách nhiệm với xã hội. Để phát triển kinh tế địa phương, tôn trọng những giá trị bản địa, giá trị cộng đồng thì loại hình du lịch có trách nhiệm sẽ là giải pháp để phát triển du lịch cộng đồng đúng hướng và bền vững. Một nền du lịch bền vững thì người dân phải được hưởng lợi từ sự phát triển du lịch của địa phương.