Đà Nẵng khó khăn trong công tác quản lý rượu tự nấu

Mua rượu đơn giản như mua gia vị

Theo lời bà Đào, một chủ tạp hóa trên địa bàn phường Hòa Khánh Nam (Liên Chiểu), trung bình mỗi ngày bà bán lẻ được khoảng 8-10 lít, bỏ sỉ cho một số quán ăn, cửa hàng nhỏ khoảng 20-30 lít. Khi được hỏi là rượu của bà từ đâu ra, có an toàn không, bà Đào khẳng định: “Rượu nhà bác nấu, cô cứ yên tâm, toàn bán cho người xung quanh tổ dân phố với lân cận, uy tín lắm”. Bà Đào cho biết, hơn 20 năm nay, bên cạnh việc bán tạp hóa, nấu rượu cũng là nghề chính nuôi sống gia đình bà. Khách hàng đến mua rượu đủ mọi thành phần từ người lao động đến công nhân, viên chức. Rượu gạo dễ uống, giá bình dân và mua rượu cũng bình thường như mua gia vị mắm muối hành tỏi hàng ngày.

Lò nấu rượu nhà bà Đào đã lạc hậu, nhưng không đổi mới công nghệ do khó khăn về tài chính

Cùng tại khu dân phố Chơn Tâm 1A, phường Hòa Khánh Nam, gia đình chị An cũng có truyền thống nấu rượu. Chị An cho biết, rượu nấu ngon hay dở tùy vào “tay nghề” của từng người. Khách mua rượu gạo bình thường có mức giá 20.000 đồng/lít, còn đối với những khách yêu cầu đặt rượu nguyên chất hoặc rượu nếp (nấu từ gạo nếp) thì mức giá là 40.000 đồng/lít. Ngoài ra, chất lượng rượu còn phụ thuộc rất nhiều vào loại men (để ủ gạo) của người nấu sử dụng. “Ở nhà nội trợ, tuổi của mình (44 tuổi) họ đâu nhận làm công nhân nữa, mình lại biết nấu rượu, nên nấu để bỏ mối bán kiếm thêm thu nhập, chứ có làm gì to tát đâu mà phải giấy phép. Mà từ trước đến giờ cũng có cơ quan nào hỏi đến đâu”, chị An nói.

Khó kiểm soát

Hiện nay toàn thành phố có khoảng hơn 300 hộ nhỏ lẻ hoạt động sản xuất rượu thủ công, nhưng chỉ có 3 cơ sở đã được cấp phép sản xuất rượu thủ công nhằm mục đích kinh doanh thuộc địa bàn quận Liên Chiểu, Cẩm Lệ (với quy mô khoảng 12.000 lít/năm), còn lại tập trung hầu hết ở huyện Hòa Vang với khoảng 238 hộ. Có 24 doanh nghiệp được Sở Công Thương quản lý, cấp giấy phép kinh doanh buôn bán rượu, có 428 tổ chức, cá nhân bán lẻ sản phẩm rượu do quận, huyện quản lý.

Các vật dụng chứa hèm rượu và phụ phẩm về rượu khá sơ sài

Ông Nguyễn Đình Phúc – Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Đà Nẵng cho rằng, thực tế, việc kiểm soát rượu 3 không (không nhãn mác, không địa chỉ sản xuất, không thành phần) đang gặp không ít khó khăn. Do giá rẻ, nhiều người đã chọn rượu “quê” không rõ nguồn gốc để uống. Trong khi các nước trên thế giới đều chú trọng vấn đề đăng ký kinh doanh rượu tại các nhà hàng thì ở nước ta việc này hầu như bỏ ngỏ, bất kỳ cửa hàng đồ ăn nào cũng đều ngầm hiểu được bán rượu, dù không ai cấp phép. Hầu hết các cơ sở sản xuất rượu trên địa bàn thành phố là cơ sở nhỏ lẻ, thủ công, truyền thống nên các điều kiện về máy móc, trang thiết bị hiện nay đã lạc hậu, cơ sở vật chất xuống cấp, không đáp ứng được các yêu cầu về an toàn thực phẩm; nhưng yêu cầu đổi mới đầu tư lại khó khăn về tài chính.

Còn theo ông Trần Phước Trí – Chi cục trưởng Chi cục QLTT Đà Nẵng, rượu tự nấu thường được sản xuất với quy mô gia đình, nhỏ lẻ lại nằm trong các khu dân cư, vùng nông thôn xa đô thị, không có trụ sở cụ thể nên việc giám sát, theo dõi phát hiện gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, văn bản quy phạm pháp luật còn chồng chéo, cơ quan quản lý nhà nước về tiếp nhận công bố hợp quy, xác nhận công bố phù hợp an toàn thực phẩm còn chưa xác định được đối tượng nào thì cấp giấy nào nên dẫn đến khó khăn cho cơ quan thực thi trong quá trình kiểm tra xử lý.

Ông Trí cho biết thêm, hiện Chi cục đã lên kế hoạch chi tiết đẩy mạnh kiểm tra, kiểm soát hoạt động sản xuất kinh doanh rượu tự nấu, nhưng cũng xác định đó sẽ là một nhiệm vụ “dài hơi” và muốn thành công không chỉ có lực lượng QLTT mà cần sự chung tay của các cơ quan, cũng như chuyển biến ý thức của người dân về sử dụng rượu tự nấu.