Thực tế tại công trình thủy điện cho thấy, Công ty Thủy điện Hạ Rào Quán nhiều năm liền lên phương án phòng chống lũ lụt cho vùng hạ du đập và trình Chi cục thủy lợi - Phòng chống lụt bão (PCLB) tỉnh, nhưng không năm nào chi cục này có văn bản trả lời. Hay như tỉnh có lên quy chế phối hợp vận hành các hồ chứa trên sông Rào Quán từ năm 2009, nhưng chưa bảo giờ tổ chức diễn tập phương án PCLB trước mùa lũ.
Trao đổi với đoàn kiểm tra, ông Đào Văn Quang - Phó Tổng giám đốc Công ty Thủy điện Hạ Rào Quán - cho biết, thiếu sót này một phần do công ty, song trong đó có phần trách nhiệm lớn của địa phương, mà trực tiếp là cửa Chi cục Thủy lợi - PCLB tỉnh thiếu sự quan tâm, hỗ trợ. Các phương án PCLB công ty trình lên, chi cục không có ý kiến phản hồi khiến công ty không biết đúng, sai như thế nào để triển khai.
Chưa nói đến một số vấn đề khác mà công ty đang rất cần sự hỗ trợ của địa phương như bên cạnh Nhà máy Thủy điện Hạ Rào Quán, tỉnh cho một doanh nghiệp khác đầu tư thêm Dự án Thuỷ điện Bản Mới, cách thủy điện Hạ Rào Quán 2,31km, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng thoát lũ của Hạ Rào Quán. Theo một số đơn vị tư vấn đầu ngành về thủy điện cho biết, với tần suất lũ 0,2% ứng với lưu lượng 1.807 m3/s thì mực nước tại mặt cắt Nhà máy thủy điện Hạ Rào Quán khi có Thủy điện Bản Mới, chưa tính đến độ dốc thủy văn là 67m (sàn Nhà máy Thủy điện Hạ Rào Quán 65,5m) sẽ gây ngập Nhà máy Thủy điện Hạ Rào Quán. Đồng thời ứng với Q min (0,6 của Q 1 tổ) là 7,2 m3/s thì mực nước tại mặt cắt Nhà máy thủy điện Hạ Rào Quán khi có Thủy điện Bản Mới là 58,78m -làm ảnh hưởng đến chiều cao cột nước phát điện 1m so với thiết kế.
Đáng quan tâm hơn cả là dự án trồng cây mắc-ca phía thượng lưu gây ảnh hưởng không nhỏ. Mùa mưa 2016 đã gây sạt lở, lắng đọng bùn cát khối lượng lớn ở lòng hồ thủy điện. Hiện nay dự án này đang làm đường đi qua khu vực hành lang bảo vệ hồ chứa, gây nguy hiểm cho việc bảo vệ khu vực hồ đập.
Qua nghe báo cáo thực trạng vào trực tiếp kiểm tra, ngoài việc cần phối hợp chặt chẽ hơn với địa phương, Đoàn công tác yêu cầu Nhà máy Thủy điện Hạ Rào Quán lắp đặt còi báo hiệu khi vận hành phát điện tại nhà máy; biển cảnh báo lũ phía hạ du, nhằm đảm bảo an toàn cho nhân dân vùng hạ du đập. Mở rộng hành lang thoát lũ phía sau nhà máy để đảm bảo an toàn cho khu vực nhà máy và trạm biến áp. Lắp đặt camera giám sát mực nước hồ chứa tại đập truyền về phòng điều khiển trung tâm nhà máy; xây dựng hệ thống cột thủy trí tại đập. Rà soát lại các yếu tố hành lang thoát lũ, cảnh báo hạ du, số liệu thủy văn cập nhật vào phương án phòng chống lũ lụt cho vùng hạ du đập trình các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt trước mùa lũ năm 2017 theo quy định. Rà soát các quy định liên quan đến vận hành hồ chứa Hạ Rào Quán, đề xuất cơ quan có thẩm quyền xử lý những vướng mắc để vận hành an toàn, hiệu quả. Xây dựng kế hoạch và khắc phục 2 vị trí sạt trượt phía taluy âm tại đường vận hành từ nhà máy lên đập, hoàn thành trước mùa mưa lũ năm 2017 vì hành lang thoát lũ phía hạ du sau nhà máy còn hạn chế, nguy cơ mất an toàn cho nhà máy và trạm biến áp 35kV… Xây dựng kế hoạch bảo trì công trình theo quy định. Tổ chức diễn tập sau khi phương án PCLB bảo đảm an toàn đập được phê duyệt và phương án phòng chống lũ lụt cho vùng hạ du đập được phê duyệt có sự tham gia của địa phương vì phía hạ lưu đập dâng Thủy điện Hạ Rào Quán có nhân dân sinh sống. Xây dựng bể chứa cát PCCC và hố thu dầu tại trạm biến áp 35kV. Rà soát, bổ sung chỉ tiêu quan trắc môi trường và vị trí quan trắc theo đúng cam kết đã được phê duyệt…
Tất cả các đề xuất kiến nghị cũng như khắc phục các tồn tại phải kịp thời bổ sung, điều chỉnh và báo cáo kết quả về Bộ Công Thương và Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị trước ngày 30/6/2017.