Công tác điều hành thị trường, giá cả năm 2017: Phối hợp nhuần nhuyễn, chọn đúng “điểm rơi”

Thị trường hàng hóa tương đối ổn định trong năm 2017

Hoàn thành các chỉ tiêu

Báo cáo về tình hình thị trường hàng hóa trong năm 2017, ông Nguyễn Lộc An - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) - Thường trực Tổ Điều hành thị trường trong nước chia sẻ, năm 2017, nền kinh tế nói chung và thị trường hàng hóa nói riêng tiếp tục có những chuyển biến khởi sắc, giá hàng hóa thế giới năm 2017 có diễn biến tăng giảm đan xen. Giá tăng chủ yếu đối với nhóm hàng năng lượng, nông sản và giảm đối với nhóm hàng kim loại (trừ kim loại quý). Thị trường chủ yếu chịu tác động của các nhân tố chủ yếu như kinh tế thế giới tiếp tục tăng trưởng, tuy đà tăng chưa ổn định. Theo báo cáo về triển vọng kinh tế thế giới của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), tăng trưởng kinh tế toàn cầu dự kiến đạt 3,6%, cao hơn nhiều so với mức tăng trưởng năm 2016.

Với độ mở lớn của nền kinh tế, năm 2017 là giai đoạn kinh tế nước ta bước vào giai đoạn phục hồi với nhiều tín hiệu khả quan. Tăng trưởng GDP cả năm 2017 dự kiến đạt 6,81%, cao hơn nhiều so với kế hoạch đề ra và vượt xa mức 6,21% của năm 2016 là tín hiệu tích cực cho thấy sự phục hồi của kinh tế nói chung. Thị trường hàng hóa diễn biến tương đối ổn định và có sự phối hợp điều hành tốt giữa các Bộ, ngành cùng các địa phương. Nhìn chung, trong năm 2017, mặt bằng giá hàng hóa chủ yếu chịu ảnh hưởng của các nhóm hàng do Nhà nước quản lý (phí dịch vụ y tế, giáo dục tăng giá theo lộ trình) tuy nhiên do có sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ ngành nên chỉ tiêu lạm phát vẫn dưới mức Quốc hội giao.

Phân tích rõ hơn về việc điều hành giá năm 2017, ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý giá - Bộ Tài chính ví von: “Năm 2017, chúng ta không còn đơn độc trong điều hành giá”. Năm nay, nhờ sự phối hợp của các bộ ngành và địa phương, công tác điều hành giá đã đi được những bước rất quan trọng như điều hành thành công giá dịch vụ y tế cho 45 tỉnh, thành với đối tượng không có bảo hiểm y tế; điều hành thành công giá dịch vụ giáo dục vào tháng 9. Đặc biệt, giá điện đã được điều hành tăng vào đầu tháng 12 vừa qua sau gần 3 năm không tăng giá, vừa đảm bảo quyền lợi cho doanh nghiệp, vừa không ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân.

Bà Đỗ Thị Ngọc - Phó Vụ trưởng Vụ Thống kê giá (Tổng cục Thống kê) chia sẻ thêm, năm nay, hoạt động điều hành giá đã biết chọn đúng “điểm rơi” nên vẫn đảm bảo hoạt động điều hành nhưng không ảnh hưởng đến chỉ số giá. Bà Ngọc cho hay, giá điện đã được tính toán tăng vào đầu tháng 12, không phải thời điểm cao điểm sử dụng điện, cũng không trùng với thời điểm Tết âm lịch nên tác động không nhiều đến chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Giá dịch vụ y tế dành cho đối tượng không có bảo hiểm y tế cũng được điều chỉnh vào những tháng không tăng giá các mặt hàng thiết yếu như giá dịch vụ giáo dục… Quỹ bình ổn xăng dầu được sử dụng linh hoạt, giúp giá mặt hàng này không tăng cao đột biến dù giá xăng dầu thế giới nhiều biến động, ảnh hưởng đến thị trường hàng hóa.

Bằng việc điều hành linh hoạt thị trường, ước tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ năm 2017 đã đạt 3.934.186 tỷ đồng, tăng 10,86% so với năm 2016. Trong đó các nhóm hàng lương thực, thực phẩm, lưu trú ăn uống, du lịch, văn hóa phẩm giáo dục đều đạt mức tăng khá (10,16 - 11,85%) do các loại hình du lịch ngày càng phát triển; sự phối hợp của các công ty lữ hành mở ra nhiều chương trình du lịch trong và ngoài nước hấp dẫn. Bên cạnh đó, sự phục hồi của nền kinh tế là yếu tố quan trọng giúp gia tăng niềm tin và thu nhập cho dân cư. Nếu loại trừ yếu tố tăng giá, tổng mức bán lẻ năm 2017 tăng 9,46% so với năm 2016 và là mức tăng khá tốt trong một số năm trở lại đây (năm 2016 chỉ tăng 8,33%). CPI bình quân cả năm chỉ tăng 3,53% so với bình quân năm 2016 (dưới mức chỉ tiêu 4% Quốc hội giao).

Xu hướng nào cho năm 2018?

Theo dự báo của Tổ Điều hành thị trường trong nước, năm 2018, thị trường hàng hóa sẽ chịu tác động của một số yếu tố như xu hướng tăng giá của nhóm hàng nguyên, nhiên vật liệu trên thị trường thế giới từ cuối năm 2017 sẽ tiếp tục sang năm 2018. Thời tiết diễn biến cực đoan hơn sẽ ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất nông nghiệp và cung cầu các mặt hàng thiết yếu. Các hàng hóa dịch vụ Nhà nước quản lý giá như điện, y tế, giáo dục… tiếp tục điều chỉnh tăng theo lộ trình. Đặc biệt, mặt hàng giá thực phẩm thấp chính là thách thức lớn cho việc điều hành giá năm 2017 bởi đây là nhóm ngành hàng có tỷ trọng lớn trong CPI.

Theo đó, Tổ Điều hành thị trường trong nước kiến nghị các Bộ ngành cần tiếp tục theo dõi sát tình hình, diễn biến thị trường, chủ động và linh hoạt thực hiện các chính sách có liên quan nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra. Tiếp tục phối hợp chặt chẽ, theo dõi sát diễn biến thị trường cung cầu hàng hóa, giá cả thị trường; chủ động và linh hoạt có các biện pháp điều tiết cung cầu và bình ổn thị trường nhằm đảm bảo sản xuất, đáp ứng nhu cầu xã hội, không thiếu hàng sốt giá…

Với Bộ Công Thương, tiếp tục triển khai các hoạt động kết nối cung cầu, hỗ trợ tiêu thụ các mặt hàng sản xuất trong nước, kết hợp với đẩy mạnh xuất khẩu, hạn chế nhập siêu, hỗ trợ sản xuất hàng hóa trong nước thay thế nhập khẩu. Bên cạnh đó, kiện toàn Tổ điều hành thị trường trong nước, có đề xuất cụ thể để tăng tính hiệu quả trong việc thực hiện chức năng điều tiết cung cấp các mặt hàng thiết yếu của Nhà nước khi cần thiết. Tổ chức tốt công tác thông tin dự báo để chủ động, bám sát thị trường trong công tác điều hành, đề xuất các giải pháp ổn định thị trường, kiểm soát lạm phát. Đặc biệt, tăng cường kiểm tra kiểm soát thị trường, đảm bảo cung ứng tốt các mặt hàng thiết yếu; xử lý nghiêm những hành vi găm hàng, tăng giá, gian lận thương mại… góp phần ổn định thị trường hàng hóa.