Hàng loạt các vụ việc sử dụng chất cấm trong chăn nuôi liên tục được phát hiện thời gian qua khiến người tiêu dùng hết sức hoang mang. Đơn cử ngày 12/11, Thanh tra Bộ Nông nghiêp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) kiểm tra Công ty TNHH Thức ăn chăn nuôi Trường Phú (Nguyễn Lương Bằng, Hải Dương). Tại đây, lực lượng chức năng đã phát hiện công ty sử dụng chất vàng ô vào thức ăn chăn nuôi với tỷ lệ 200 g/tấn. Ngoài vàng ô, công ty trên còn sử dụng chất auramine - chất tạo màu công nghiệp đã bị cấm sử dụng vào công nghệ thực phẩm và thức ăn chăn nuôi. Lãnh đạo công ty này khai nhận đã mua chất trên ở phố Hàng Buồm (Hà Nội), sau khi trộn vào thức ăn chăn nuôi sẽ đem đi tiêu thụ chủ yếu tại các tỉnh Hà Nội, Bắc Giang, Hải Dương, Hưng Yên… Doanh nghiệp (DN) trên cũng cho biết đã tiêu thụ khoảng 400 tấn thức ăn chăn nuôi loại này.
Tiếp đó, ngày 16/11, Thanh tra Bộ NN&PTNT lại phát hiện vàng ô trong kho của Công ty CP thức ăn chăn nuôi Việt Nhật (Hải Dương). Cùng ngày, lực lượng chức năng phát hiện một thùng phuy màu đen chứa 20 kg chất vàng ô và 10 thùng phuy chứa 30 kg chất tạo màu công nghiệp giấy (bị cấm sử dụng trong thực phẩm, thức ăn chăn nuôi) tại kho của Nhà máy Chế biến thức ăn chăn nuôi và Thủy sản Thăng Long (Hưng Yên). Lực lượng chức năng còn phát hiện bao bì, thùng được dán nhãn mác bằng tiếng Anh có ghi nguồn gốc xuất xứ Trung Quốc. Phía nhà máy khai nhận là nơi gia công cho Công ty Cổ phần Dinh dưỡng Việt Nhật (Hưng Yên).
Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Lê Bá Lịch - Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam cho biết: Hiện tượng trộn chất cấm trong thức ăn chăn nuôi đã có từ lâu. Ngay từ năm 2002, đã có những trường hợp ghi nhận sử dụng: chất vàng ô, clenbuterol, salbutamol.
Chất vàng ô là nhóm hóa chất được sử dụng rất phổ biến trong sản xuất giấy và công nghiêp dệt (nhuộm màu vàng sợ nhân taọ, vải, len, cotton...). Vàng ô thuộc nhóm Anthraquinone, một trong những chất hóa học có tiềm năng gây ung thư ở động vật.
Clenbuterol, salbutamol… là những chất thuộc nhóm Beta-agonist (chất tạo nạc) và bị cấm sử dụng trong chăn nuôi. Tuy nhiên, Bộ Y tế vẫn phải nhập về để điều chế thuốc y dược (salbutamol dùng trong thuốc điều trị hen xuyễn…)
Thời gian gần đây, các đối tượng thường “lách luật” bằng cách sử dụng chất salbutamol, thay cho chất clenbuterol như trước kia. Nguyên nhân là do Bộ Y tế chỉ mới có quy định mức giới hạn tối đa dư lượng thuốc thú y trong thực phẩm đối với clenbuterol, còn salbutamol không quy định.
Ông Lịch cho biết thêm: Ngay từ năm 2005, các DN trong hiệp hội đã ký cam kết không sử dụng chất cấm. Lượng thức ăn chăn nuôi mà các DN trong hiệp hội cung cấp chiếm 65% tổng sản lượng cả nước. Các loại thức ăn chăn nuôi “bẩn” trên thị trường chủ yếu cung cấp cho các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ. Tuy nhiên, thời gian gần đây hiện tượng trộn chất cấm đang ngày càng nhiều lên, khó kiểm soát.
Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, 9 tháng đầu năm 2015, các lực lượng chức năng đã xử phạt gần 1.200 trường hợp vi phạm chất cấm trong chăn nuôi với tổng số tiền xử phạt gần 22 tỷ đồng. Trong đó, đã phát hiện và tiêu hủy 20 kg chất bột màu trắng không nhãn mác, nghi ngờ là thuốc salbutamol và 13,3 kg hóa chất vàng ô.
Trước thực trạng trên, Bộ NN&PTNT đã chính thức mở đợt cao điểm kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) trên phạm vi toàn quốc, thời gian từ tháng 10/2015 đến hết tháng 2/2016. Trong đợt này, các đối tượng nhắm đến là thịt heo, thịt gà (các chất sabultamol, vàng ô, salmonella); rau quả (tồn dư thuốc bảo vệ thực vật); tôm, cá nuôi (hóa chất, kháng sinh).
Đại tướng Trần Đại Quang - Bộ trưởng Bộ Công an đã ký công điện, chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương, thủ trưởng các tổng cục, bộ tư lệnh, đơn vị trực thuộc Bộ Công an, giám đốc công an các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương... phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Bộ NN&PTNT, Quản lý thị trường... để chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh ngăn chặn sản xuất, mua bán, vận chuyển và tiêu thụ phân bón giả, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật giả; sử dụng chất cấm trong chăn nuôi.