Chuẩn bị tốt cho 'hội nghị Diên Hồng' về phát triển bền vững ĐBSCL

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu

ĐBSCL là nơi dòng sông Mekong quốc tế đổ ra biển, tạo thành một vùng châu thổ trù phú là nơi trú ngụ của khoảng 18 triệu người dân Việt Nam.

Từ bao đời nay, toàn bộ sinh kế và các hoạt động đời sống xã hội không chỉ của người dân ĐBSCL Việt Nam, mà còn của các cộng đồng ven sông trong lưu vực sông Mekong quốc tế tại Campuchia, Lào, Thái Lan đều dựa trên dòng nước Mekong do thiên nhiên ban tặng.

Tuy vậy, trong những năm gần đây, việc khai thác, sử dụng của con người đối với nguồn tài nguyên nước đang dẫn tới những biến đổi và tác động nguy hại cho sông Mekong và khả năng duy trì sinh kế, phát triển bền vững của các cộng đồng dân cư dọc theo mạch sống của con sông quốc tế này. Thực tế này đang ngày càng trở nên trầm trọng hơn trong điều kiện của biến đổi khí hậu toàn cầu, với những biểu hiện và tác động hiện hữu, cực đoan về hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở, sụt lún... trong vài năm gần đây tại vùng ĐBSCL.

Trong chuyến thăm chính thức Hà Lan vừa qua, Thủ tướng Nguyên Xuân Phúc đã cùng Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte ký Ý Định thư khẳng định chủ trương hợp tác giữa hai Chính phủ về việc tạo điều kiện thuận lợi triển khai các dự án chuyển đổi quy mô lớn nhằm phát triển bền vững ĐBSCL. Đây là bước chiến lược tiếp theo trong quan hệ hợp tác Việt Nam - Hà Lan nhằm thực hiện các Thỏa thuận đối tác chiến lược đã ký giữa hai Chính phủ về thích ứng với biến đổi khí hậu và quản lý nước và về nông nghiệp bền vững và an ninh lương thực.

Trên cơ sở Ý Định thư, Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng kế hoạch tổ chức Hội nghị do Thủ tướng Chính phủ chủ trì để xác định các giải pháp chuyển đổi có quy mô lớn mang tính định hình chiến lược, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững khu vực ĐBSCL trong điều kiện biến đổi khí hậu.

Hội nghị lần này sẽ được coi như một “Hội nghị Diên Hồng” nhằm hiệu triệu các tư tưởng lớn giúp Chính phủ và các địa phương trong vùng xác định các nhóm giải pháp chiến lược về chuyển đổi có quy mô lớn nhằm phát triển bền vững ĐBSCL với tầm nhìn đến năm 2100.

Hội nghị sẽ thảo luận về cơ chế điều phối hiệu quả cho việc thực hiện các hoạt động mang tính chất liên vùng và liên ngành tại ĐBSCL; xác định nhu cầu nguồn lực cho việc chuyển đổi mô hình phát triển bền vững của khu vực này; các giải pháp huy động từ các nguồn khác nhau bao gồm cả ngân sách nhà nước, nguồn hỗ trợ quốc tế và sự tham gia của khối tư nhân cùng cơ chế điều phối nguồn lực phù hợp cho chuyển đổi.

Tại buổi làm việc, Thủ tướng hoan nghênh các Bộ: Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các địa phương liên quan trong công tác chuẩn bị cho hội nghị có tầm quan trọng đặc biệt này. Thủ tướng cho biết, tổng số đại biểu dự hội nghị dự kiến có thể lên đến khoảng 500 người gồm các chuyên gia, đối tác phát triển, các nhà khoa học, doanh nghiệp. Do đó, công tác chuẩn bị cần tỉ mỉ, thu thập những tiếng nói khách quan, khoa học đề xuất các phương án chuyển đổi mô hình phát triển của vùng trong điều kiện biến đổi khí hậu. Các phương án đưa ra tại hội nghị phải dễ hiểu, mang tính toàn vùng, liên vùng, tránh riêng lẻ và phải áp dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ vào quản lý.

Bên cạnh việc cố gắng tìm nguồn lực, cơ chế tài chính phù hợp hỗ trợ phát triển từ trong và ngoài nước, các thành phần kinh tế tư nhân, hội nghị cũng cần đưa ra những giải pháp, biện pháp trước mắt và lâu dài để đảm bảo cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Trên cơ sở đó, Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng Chính phủ, TP. Cần Thơ và các bộ liên quan xây dựng đề án, kế hoạch cụ thể để hội nghị đạt kết quả tốt với sự phân công kịch bản cụ thể, hợp lý.

Đáng chú ý, Thủ tướng nhấn mạnh đến yêu cầu phải tìm được nguồn lực trước thềm hội nghị, trước hết sử dụng có hiệu quả nguồn lực 1 tỷ USD tài trợ. Sau hội nghị, xây dựng Nghị quyết của Chính phủ về vấn đề chuyển đổi mô hình phát triển bền vững của ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu, đưa vào phiên họp Chính phủ tháng 9 tới.

Nhấn mạnh đến công tác chuẩn bị của Hội nghị cả về lễ tân, hậu cần, nội dung, Thủ tướng yêu cầu phải phân công chuẩn bị tốt nội dung một cách tỉ mỉ, trách nhiệm để hội nghị đạt kết quả tốt nhất; phải có Nghị quyết Chính phủ tốt nhất giải quyết vấn đề định hình một tư duy mới đối với sự phát triển của ĐBSCL trong điều kiện thích ứng với biến đổi khí hậu.

Hội nghị dự kiến sẽ được tổ chức vào cuối tháng 9/2017.