Chính sách nhiều - tiếp cận không dễ!
Dân tộc thiểu số & Miền núi 05/05/2017 13:00 Theo dõi Congthuong.vn trên
Công ty Sapanapro thành công với mô hình khởi nghiệp từ cây dược liệu |
Không dễ tiếp cận chính sách
Theo Thạc sĩ Phạm Hoàng Ngân - thành viên Tổ công tác 569 (tổ công tác của Ủy ban Dân tộc về kết nối, nghiên cứu, hỗ trợ đồng bào DTTS khởi nghiệp), kết quả rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến nội dung, nhu cầu hỗ trợ của tổ chức khởi nghiệp vùng đồng bào DTTS cho thấy, các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp vùng DTTS là khá đầy đủ, từ hỗ trợ phát triển sản xuất, đào tạo nghề, tăng cường năng lực, tài chính, tín dụng, thương mại, khuyến công, đến trợ giúp pháp lý, tư vấn…
Tuy nhiên, thực tế nhóm thanh niên DTTS ít có thông tin về các chính sách này, hoặc không có điều kiện tiếp cận với chính sách. Do đó, số người được hưởng lợi từ chính sách còn rất hạn chế. Vấn đề đặt ra hiện nay là làm cách nào để kết nối hiệu quả chính sách với nhu cầu khởi nghiệp.
Bà Ngân nêu ví dụ: Trong số 21 nhóm khởi nghiệp được khảo sát, chỉ có duy nhất 1 nhóm tiếp cận được chính sách vốn. Nhưng phải qua rất nhiều thủ tục và sau đúng 1 năm, nhóm mới vay được 500 triệu đồng. Hay như dược liệu, du lịch cộng đồng là thế mạnh của khu vực miền núi, nhưng các chính sách lại ít hướng đến các lĩnh vực này. Trong danh mục 9 sản phẩm quốc gia cũng chưa đề cập đến sản phẩm dược liệu, trong khi nếu được xác định là sản phẩm quốc gia, các đơn vị sản xuất sẽ nhận được thêm nhiều nguồn hỗ trợ.
Tăng cường hỗ trợ khởi nghiệp
Bà Trần Hoàng Anh - Phó Vụ trưởng Vụ hợp tác quốc tế, Ủy ban Dân tộc - nêu vấn đề: Việc áp dụng khoa học kỹ thuật để trồng trọt, chế biến bà con đã thực hiện tương đối tốt nhưng làm xong bán cho ai vẫn là vấn đề nan giải. Thực tế, đến nay, vẫn chưa có chính sách thúc đẩy và hỗ trợ ứng dụng thương mại điện tử trong phân phối, tiêu thụ, kết nối thị trường cho sản phẩm của các nhóm đồng bào DTTS và miền núi, hoặc chính sách xây dựng hệ thống phân phối sản phẩm chủ lực, sản phẩm khởi nghiệp khu vực DTTS và miền núi.
“Bộ Công Thương đã có chính sách giảm cước vận tải cho một số mặt hàng đặc thù lên miền núi nhưng chưa có chính sách hỗ trợ hàng chuyển từ miền núi về xuôi. Sản phẩm của bà con ngon và tốt thật, nhưng phải gánh cước vận tải cao thì giá bán sẽ không cạnh tranh, dẫn đến sản phẩm tiêu dân tộc thiểu số thụ khó…” - bà Hoàng Anh phân tích.
Cũng theo bà Phạm Hoàng Ngân, để thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, Nhà nước đã có Quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 phê duyệt đề án “Hỗ trợ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025”. Tuy nhiên, chưa rõ về khả năng được hưởng lợi từ chính sách này đối với các tổ chức đang hỗ trợ các nhóm khởi nghiệp DTTS và miền núi. “Đối tượng của đề án 844 là cá nhân, nhóm cá nhân có dự án khởi nghiệp, doanh nghiệp khởi nghiệp có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới. Trong khi, thực tiễn khởi nghiệp DTTS chủ yếu dựa trên khai thác tri thức bản địa và đa dạng văn hóa” – bà Ngân chia sẻ. Thậm chí, ngay cả Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cũng chưa đề cập nội dung hỗ trợ khởi nghiệp.
Thực tế này cho thấy, con đường khởi nghiệp của đồng bào DTTS muốn thành công, đòi hỏi rất nhiều nỗ lực, không chỉ từ nội lực của đồng bào mà rất cần sự quan tâm, vào cuộc và sự điều phối hiệu quả của các đơn vị thực hiện công tác dân tộc.
Kết quả rà soát của Tổ công tác 569 tại 21 tổ chức khởi nghiệp tập trung ở: Yên Bái, Lào Cai, Sơn La, Hà Giang, Thanh Hóa, Nghệ An, Bắc Kạn, Đắk Lắk cho thấy, có 4 mô hình tổ hợp tác, 15 hợp tác xã, và 2 doanh nghiệp. Trong đó, có 13 mô hình ở xã 135, tập trung vào các lĩnh vực: du lịch, thủ công mỹ nghệ, nông dược, dược liệu, nông nghiệp, lâm nghiệp. |