Chênh lệch tín dụng/GDP: Không thể chủ quan

Tín dụng tiêu dùng tăng nhanh từ đầu năm đến nay

Ước tính đến hết tháng 5/2017, tăng trưởng tín dụng đạt 6,8% so với cuối năm 2016. Trung bình mỗi tháng, tín dụng tăng 1,36% và tăng đều qua các tháng. Điều này cho thấy việc hấp thụ vốn của nền kinh tế khá đều đặn và ổn định từ đầu năm đến nay. Dư địa tăng trưởng tín dụng năm nay còn 10,2%, tức là trung bình mỗi tháng tín dụng cần phải đạt mức tăng 1,6%. Theo nhận định của giới ngân hàng, con số này hoàn toàn có thể thực hiện được bởi từ cuối quý III trở đi là “mùa kinh doanh” của doanh nghiệp, nhu cầu về vốn sẽ tăng nhiều hơn.

Trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đã đề nghị có thể dùng giải pháp nới tăng tín dụng thêm 2% (lên 20%) để bảo đảm mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% của năm nay. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, phương án đẩy tín dụng tăng cao để giải “bài toán” tăng trưởng cần được tính toán kỹ. Tăng trưởng tín dụng cao như “con dao hai lưỡi” và phụ thuộc rất lớn vào sự điều hành của nhà quản lý.

Trước đó, tại báo cáo tình hình kinh tế tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2017, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia (NFSC) đã khuyến cáo về Chỉ số chênh lệch tín dụng/GDP. Chênh lệch tín dụng/GDP hàng năm là chênh lệch giữa tỷ lệ tín dụng/GDP thực tế của năm báo cáo và mức trung bình những năm gần đây của Việt Nam. Đây là một trong những chỉ số cảnh báo sớm khủng hoảng ngân hàng được Ngân hàng Thanh toán quốc tế khuyến nghị. Theo tính toán của NFSC dẫn tại báo cáo này, chỉ số chênh lệch tín dụng/GDP đã có xu hướng tăng liên tục từ quý IV/2015 cho đến nay, hiện đã ở mức 11% trong quý I/2017. “Đây là mức cao thứ 2 trong giai đoạn 2009 - 2017, chỉ đứng sau mức 13% của quý I/2011”- báo cáo chỉ rõ.

Thực tế, những tháng qua, nguồn vốn cho nền kinh tế chủ yếu từ hệ thống ngân hàng và thị trường chứng khoán, chiếm 70,6% tổng cung ứng vốn. Trong khi đó, dòng tiền quan trọng là đầu tư công lại chưa phát huy hiệu quả. Giải ngân ngân sách đầu tư chậm, cộng với tăng trưởng huy động vốn thấp hơn khá nhiều so với tăng trưởng tín dụng khiến gánh nặng đáp ứng vốn cho nền kinh tế đặt “lên vai” hệ thống ngân hàng nhiều hơn.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, cần khơi thông việc giải ngân hàng chục nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ đang nằm trong kho bạc hiện nay, đồng thời, xử lý vấn đề mấu chốt là nợ xấu. Bên cạnh đó, tín dụng cũng cần tập trung hơn vào những lĩnh vực ưu tiên, xem xét lĩnh vực không khuyến khích đang có xu hướng tăng cao như cho vay tiêu dùng, mua và sửa chữa nhà ở.