Chấn chỉnh toàn diện thị trường phân bón

Xử phạt tới 4.000 vụ/năm

Theo báo cáo của Cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương), số vụ vi phạm phân bón giả, phân bón kém chất lượng bị phát hiện và xử phạt lên tới 4.000 vụ/năm. Riêng 7 tháng năm 2016 đã kiểm tra 1.356 vụ, phát hiện xử lý 399 vụ vi phạm, xử phạt hành chính 3,985 tỷ đồng.

Thống kê của Hiệp hội Phân bón cũng cho thấy, cả nước có từ 800-1.000 cơ sở sản xuất mặt hàng này. Trong đó, gần 50% số mẫu phân bón được kiểm tra không đạt chỉ tiêu chất lượng như đăng ký, công bố trên bao bì. Các đối tượng lợi dụng kẽ hở quy định pháp luật về tổng chất lượng dinh dưỡng, mập mờ hàm lượng trên vỏ bao bì... gây nhầm lẫn, đánh lừa người tiêu dùng.

Trước thực trạng trên, ông Nguyễn Hạc Thúy - Phó Chủ tịch Hiệp hội Phân bón bức xúc, tình hình sản xuất phân bón giả, phân bón kém chất lượng ngày càng tinh vi, phức tạp bởi không chỉ xuất hiện trong cơ sở sản xuất phân bón, trong các đại lý kinh doanh mà còn xuất hiện cả trong các phòng kiểm nghiệm, kiểm định, gây thiệt hại lớn chưa giải quyết được.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Nguyễn Văn Thanh - Cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) cho rằng: “Thị trường phân bón còn phức tạp, phân bón giả, kém chất lượng, bao bì nhãn mác mập mờ đang làm méo mó thị trường phân bón. Một số tổ chức, cá nhân không giấy phép vẫn lén lút sản xuất phân bón, một số đại lý phân phối gây sức ép về giá thành đối với người sản xuất buộc phải giảm chất lượng đầu vào”.

Một bất cập khác được ông Lương Quốc Đoài - Phó Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam -thẳng thắn chỉ ra, trên thị trường đang có đến vài nghìn chủng loại, nhãn hiệu phân bón của doanh nghiệp sản xuất cung ứng, khiến nông dân rơi vào “ma trận” khi chọn lựa mặt hàng này..

Bản thân ông Lê Quốc Phong - Tổng giám đốc Công ty Phân bón Bình Điền - cũng thẳng thắn chia sẻ, thị trường đang quá dễ tính nên đã vô tình tạo “đất” cho các doanh nghiệp sản xuất không nghiêm túc có cơ hội làm bậy. Hiện tại, sản phẩm phân bón Bình Điền là một thương hiệu có tiếng phủ kín cả thị trường phía Nam, nhưng cũng gặp không ít khó khăn với thực trạng phân bón giả. “Riêng với sản phẩm phân bón Đầu Trâu của Bình Điền bị làm giả nhiều nhất trong cả nước. Đối tượng làm phân bón kém chất lượng dùng chiêu tiếp thị đến tận tay người nông dân, trên bao bì ghi hàm lượng rất bắt mắt trong khi người nông dân lại không nhận diện được sự thật của các thông tin đó”, ông Phong bức xúc!

Đông đảo các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp tham hội thảo

Cần tập trung quản lý phân bón về một mối

Một thực tế không thể phủ nhận khi Nghị định 202/2013/NĐ-CP về quản lý phân bón có hiệu lực, thị trường phân bón không chỉ tràn lan hàng giả, hàng kém chất lượng mà còn tạo lỗ hổng lớn trong quản lý khi 2 Bộ (Bộ Công Thương đang phụ trách 90% phân vô cơ. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) phụ trách 10% phân hữu cơ và phân bón khác) cùng tham gia quản lý thị trường này.

Theo ông Nguyễn Văn Thanh, Nghị định 202, Thông tư 29 và Thông tư 41 hướng dẫn thực hiện Nghị định 202 còn một số hạn chế, chưa theo kịp diễn biến của thị trường gây vướng mắc trong thực hiện: như sang chiết, đóng gói phân bón, gia công phân bón, quảng cáo, hội thảo giới thiệu phân bón, khảo nghiệm, phân loại phân bón và phân cấp quản lý. Một số quy định chưa phù hợp với thực tế như yêu cầu về nhân lực đối với các cơ sở sản xuất, quy định việc cấp giấy phép sản xuất đồng thời phân bón vô cơ, phân bón hữu cơ và phân bón khác, quy trình, thủ tục chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy kéo dài.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng phát biểu chỉ đạo

Chỉ đạo hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng khẳng định, Bộ Công Thương sẽ tập trung hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 202/2013/NĐ-CP trình Chính phủ trong năm 2016 theo hướng quy định cụ thể hơn trách nhiệm của chính quyền các cấp ở địa phương khi để xảy ra những vụ việc vi phạm về sản xuất, kinh doanh phân bón giả, kém chất lượng. Đồng thời, ban hành thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 29 và Thông tư 41 áp dụng ngay sau khi Nghị định 202 sửa đổi, bổ sung có hiệu lực.

Thứ trưởng nhấn mạnh, để lập lại thị trường trong thời gian chờ đợi sửa đổi thì nên tập trung vào một đầu mối quản lý thay vì có tới 2 cơ quan cùng "quản" hiện nay. Quan trọng là chọn đầu mối nào để tập trung thiết lập ổn định thị trường phân bón lành mạnh hơn.