Chấm dứt ngay "hợp đồng mềm" trong kinh doanh khí hóa lỏng!

Thời gian qua, nhiều phương tiện truyền thông đưa tin về tình trạng một số doanh nghiệp kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng chiếm dụng trái phép chai LPG của các doanh nghiệp có uy tín, nhiều sản phẩm bị cắt tai, mài vỏ…, gây mất an toàn về phòng chống cháy nổ, đe dọa tính mạng người sử dụng.

Cục QLTT, Bộ Công Thương đã tổ chức cuộc họp giữa các đơn vị doanh nghiệp sản xuất kinh doanh gas trên thị trường, các cơ quan chức năng có liên quan để tháo gỡ khó khăn, bàn các giải pháp bình ổn thị trường

Hàng vạn vỏ bình chiếm giữ của nhau (!?)

Mới đây, Hiệp hội Gas Hà Nội cùng các Công ty: Hồng Hà Gas, An Dương Gas, Venus Gas, Dầu khí Gia Định, Công ty CP Vật tư, Thiết bị dầu khí Việt Nam, Công ty CP Dầu khí Sài Gòn Hà Nội, Công ty CP Kinh doanh khí miền Bắc… đồng loạt gửi đơn đến cơ quan chức năng tố cáo việc một số công ty kinh doanh gas khác như: Đại Lộc Gas, Vạn Lộc Gas… sử dụng thủ đoạn thu gom vỏ bình của hãng khác về “phù phép” thành hãng của mình, nhằm thu lợi bất chính, gây nguy hiểm đến người tiêu dùng. Số lượng vỏ bình gas lên tới 3 vạn bình được tập kết tại kho hàng Dị Sử, Mỹ Hào (Hưng Yên).

Khi người tiêu dùng chưa hết giật mình vì con số này thì nhiều phương tiện truyền thông tiếp tục đưa tin về việc lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) Hải Dương phát hiện thêm doanh nghiệp đang thu mua hàng nghìn vỏ bình nhãn hiệu Petro Hồng Hà (thuộc Công ty TNHH Trần Hồng Quân) đã bị tháo van của doanh nghiệp khác trên địa bàn. Tuy nhiên, cả 2 đơn vị bên mua và bán đều không doanh nghiệp nào nhận trách nhiệm chiếm dụng vỏ bình gas trái phép. Trong khi đó, doanh nghiệp Trần Hồng Quân lại có ý kiến cho rằng đây là hành vi phá hoạt tài sản, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh, cần phải xử lý.

Tại cuộc gặp gỡ giữa các bên, ông Đỗ Mạnh Linh - đại diện Công ty TNHH Thương mại Trần Hồng Quân - cho biết, việc sản phẩm vỏ bình bị tháo van, cắt tai, mài vỏ để tái sử dụng trong các doanh nghiệp đang tiềm tàng mối nguy hại rất lớn cho người tiêu dùng, làm lung lay niềm tin của người tiêu dùng và rất dễ gây ảnh hưởng đến việc là giảm thị phần của chính các doanh nghiệp kinh doanh LPG. Ông cũng cho rằng, doanh nghiệp đang chưa được đảm bảo quyền lợi về mặt pháp luật khi quy định của pháp luật chưa quy định chính xác được hướng xử lý khi phát hiện ra những vụ việc trên. Hiện nay, theo ước tính của doanh nghiệp, số lượng bình gas đang bị chiếm dụng không chỉ vài ngàn vỏ bình mà thực tế trên thị trường lên tới 300.000 bình, trong khi giá trị mỗi vỏ bình từ 400.000 – 500.000 đồng/vỏ. Như vậy, doanh nghiệp đang bị thiệt hại rất lớn, mong muốn các cơ quan chức năng có phương án xử lý để doanh nghiệp được nhận lại sản phẩm, tiếp tục công tác sản xuất.

Trong khi đó, đại diện Công ty Gas Vạn Lộc cũng cho biết, con số trong các vụ việc được phát hiện vừa qua chỉ là “phần nổi trong tảng bằng chìm”, hàng trăm ngàn vỏ bình của công ty đang bị chiếm dụng trên thị trường. Dù Chính phủ đã có Nghị định 19/2016/NĐ-CP về kinh doanh khí, có hiệu lực ngày 15/05/2016 và Nghị định 67/2017/NĐ-CP ngày 25/5/2017 về Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực dầu khí, kinh doanh xăng dầu và khí; Nhưng các bên vẫn đang giữ vỏ bình gas trái phép của nhau. Việc giữ đến hàng trăm ngàn vỏ bình đã gây ra những thiệt hại không nhỏ về mặt kinh tế cho doanh nghiệp, không thể tái đầu tư, nhiều trạm sang chiết phải tạm ngừng khi không có vỏ bình cung cấp. Doanh nghiệp đã phải tự trinh sát và báo cơ quan điều tra, tuy nhiên khi đã có phát hiện thì chưa được nhận lại vỏ bình.

Chính vì thế, Vạn Lộc mong muốn các cơ quan chức năng có thông tin tuyền truyền chính xác, không để đưa thông tin một chiều chụp giật, gây hoang mang niềm tin trong người tiêu dùng. Đồng thời có phương án xử lý dứt điểm các vụ việc trên; đồng thời tuyên truyền cách nhận biết hàng thật hàng giả đến với người dân… Đặc biệt là phải có quy định văn bản chặt chẽ rõ ràng trong việc kinh doanh khí hóa lỏng như: Các doanh nghiệp có được phép giữ vỏ bình gas của nhau hay không? Nếu có, quy định như thế nào là hợp pháp (trình báo với cơ quan nào; giữ bao nhiêu, ở đâu, bao lâu thì hợp pháp…)? Nếu đơn vị yêu cầu trả lại bình thì có phải trả không, theo phương thức nào?

Đằng sau những bản hợp đồng “mềm” dưới luật

Tuy nhiên, trên thực tế, ông Nguyễn Đắc Lộc – Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT Hà Nội - lại khẳng định, nguyên nhân chính của tình trạng này là do chính các doanh nghiệp đã thực hiện không đúng các bước theo luật. Quy định theo các Nghị định 19 và 67 đã quy định rõ ràng doanh nghiệp phải quản lý hệ thống. Nếu có vi phạm không lưu trữ vỏ bình, không quản lý được, cấp hàng vào đại lý không đủ điều kiện thì sẽ bị xử lý. Nếu doanh nghiệp mở sổ, lưu trữ đủ hồ sơ chứng từ thì không doanh nghiệp nào được phép lấy vỏ bình của doanh nghiệp khác. Doanh nghiệp làm sai khi không lưu trữ đầy đủ hóa đơn VAT số seri, tiền bình.

Đặc biệt, “văn hóa làng gas” từ những ngày đầu đã tồn tại những bản “hợp đồng mềm” dưới luật về trao đổi vỏ LPG với nhau đã dẫn đến những sự việc tranh chấp như hiện nay. Trong khi đó, các vỏ bình được phát hiện lại tập kết ở các khu công nghiệp chứ không nằm riêng trong các trạm sang chiết nào, nên việc xử lý là rất khó.

Đại diện Vụ thị trường trong nước, Bộ Công Thương chia sẻ tại cuộc họp

Đại điện Vụ thị trường trong nước, Bộ Công Thương cũng nhấn mạnh về trách nhiệm của các đại lý, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh LPG trên thị trường hiện nay. Đặc biệt là trong việc tổ chức các kênh lưu thông từ tổng đại lý cho tới các đại lý, cửa hàng… Cùng với đó là việc kiểm soát không chặt các trạm chiết nạp, trạm chiết nạp của đầu mối, những trạm không đủ chất lượng.

Cần thiết hình sự hóa để xử lý

Trước thực tế trên, cần thực hiện việc nghiêm hơn nữa việc quản lý vỏ bình LPG, bác bỏ mọi văn bản dưới luật mà doanh nghiệp đặt ra. Cho dù có doanh nghiệp kinh doanh phục vụ dân sinh nhưng cần thiết phải đặt ra những tiêu chuẩn chính xác theo luật định, để thị trường đáp ứng theo chiều hướng lành mạnh nhất. Từ đó, ông Nguyễn Đắc Lộc kiến nghị, trong các văn bản thi hành xử lý, bỏ câu chữ vỏ bình “trong trạm nạp”, bởi nếu không có “hợp đồng mềm” đổi vỏ thì có vỏ của doanh nghiệp trong trạm nạp của người khác đều phải trả lại. Có như vậy việc kiểm tra mới rõ ràng, có chất lượng, giá trị. Đặc biệt, nếu cần thiết phải hình sự hóa, chuyển cơ quan điều tra khi có dấu hiệu chiếm giữ số lượng lớn vỏ bình.

Đại diện Vụ thị trường trong nước nêu vấn đề: "Để giải quyết tình trạng này, cần siết chặt công tác quản lý từ doanh nghiệp và các cơ quan chức năng. Các tổng đại lý chỉ có 1 đầu mối, mỗi cửa hàng cũng chỉ phân phối nhiều nhất 3 thương nhân đầu mối và phải có kiểm tra giám sát liên tục".

Cơ quan chức năng cũng cần kiểm tra đột xuất các trạm chiết nạp, trạm có bình gas của các đơn vị. Nếu có đi chiết nạp thuê cho các nhãn hiệu khác thì phải xử lý ngay lập tức. Quan trọng nhất, phải loại bỏ hiện tượng làm ăn chụp giật trong làng gas. “Văn bản pháp lý có nhưng văn hóa kinh doanh chưa được cải thiện, đấy là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng hiện nay. Vì thế, các doanh nghiệp phải xây dựng văn hóa kinh doanh, minh bạch trong kinh doanh cùng các văn bản chặt chẽ thì mới có được môi trường kinh doanh ngày càng tốt hơn”- đại diện Vụ Thị trường trong nước khẳng định.

Theo ông Trịnh Văn Ngọc - Cục trưởng Cục QLTT, Bộ Công Thương: Hiệp hội Gas chủ động hợp tác với các cơ quan chức năng trung ương và địa phương, nhất là với Sở Công Thương, Chi cục QLTT trong việc cung cấp thông tin hỗ trợ cho công tác kiểm ra, xử lý vi phạm. Tuyên truyền vận động các đơn vị doanh nghiệp thuộc Hiệp hội thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật. Nắm bắt các kiến nghị, đề xuất của doanh nghiệp kinh doanh LPG phối hợp cùng các cơ quan liên quan giải quyết.

Đề nghị doanh nghiệp chấp hành đầy đủ các quy định của pháp luật trong kinh doanh chịu trách nhiệm quản lý chặt chẽ thường xuyên, kiểm tra hệ thống phân phối của mình. Có biện pháp xử lý ngăn chặn kịp thời các hành vi phạm trong hệ thống kinh doanh LPG của mình.

Lãnh đạo các Chi cục chỉ đạo các Đội thực hiện quyết liệt công tác kiểm tra kiểm soát, phối hợp với lực lượng công an rà soát kiểm tra các trạm chiết nạp LPG, kho chứa chai LPG trái phép. Các điểm kinh doanh chưa được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, xử lý nghiêm khăc, kịp thời mọi hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.