Canh cánh nhiều nỗi lo

Sản xuất tại HTX Gốm Gia Thủy

HTX Gốm Gia Thủy được thành lập từ những năm 1960 tại thôn Mỹ Hạ, các lớp nghệ nhân, thợ giỏi của làng nghề đã tạo nên danh tiếng cho Gốm sành Gia Thủy. Do quá trình sản xuất gốm tạo ra nhiều khói, bụi gây ô nhiễm môi trường, năm 2011 thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh và huyện HTX di dời ra khu sản xuất mới, xa dân cư với diện tích 3ha.

Theo ông Trịnh Văn Hòa - Chủ nhiệm HTX, trong thời điểm khó khăn nhất, HTX đã được Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp tỉnh hỗ trợ 100 triệu đồng giúp di dời sản xuất và hỗ trợ tổ chức đào tạo nghề. Đến nay, HTX đang dần vượt qua khó khăn ban đầu, ổn định sản xuất với 2 lò và 48 lao động làm việc thường xuyên, doanh thu bình quân đạt 600 triệu đồng/tháng. Quý I/2016, do đơn hàng tăng vọt, HTX đã đạt 4 tỷ đồng, đạt 50% kế hoạch năm.

Tuy nhiên, cũng theo ông Trịnh Văn Hòa, bản thân quá trình di dời đã gây không ít hệ lụy cho HTX, từ năm 2000, HTX đã ký hợp đồng và xuất khẩu chum sành dung tích từ 0,8-54 lít sang thị trường Nhật Bản với khoảng 6.000 sản phẩm/năm. Sau khi di dời, do chưa quy hoạch được nguồn nguyên liệu HTX sử dụng một số loại đất mới nhưng sản phẩm không đạt yêu cầu chất lượng đã buộc phải tạm dừng hợp đồng.

Hơn nữa, do kinh phí hạn hẹp, HTX mới chỉ đầu tư xây dựng nhà xưởng trên một phần diện tích đất đã được quy hoạch, đến nay mặt bằng cho sản xuất đã chật. Đặc biệt, vùng nguyên liệu đất sét chỉ rộng 1 mẫu, nếu sản xuất liên tục trong vòng 5 năm là cạn, HTX cũng đã xây dựng dự án mở rộng nguồn nguyên liệu nhưng do vướng mắc trong vấn đề quy hoạch đất của địa phương nên chưa được phê duyệt...

Ngoài ra, nguy cơ thiếu lao động đang rất rõ, ngoài HTX, trên địa bàn xã đã hình thành thêm 3 cơ sở sản xuất, lao động kỹ thuật cần thiết phục vụ cho 4 cơ sở tối thiểu khoảng 200 người. Trong khi đó, do một thời gian dài nghề gốm tại Gia Thủy gặp nhiều khó khăn, thu nhập không đủ sống, người dân bỏ nghề, vì vậy, lao động làm nghề tại xã hiện còn rất ít. “Nếu HTX không cải tiến mẫu mã, gia tăng giá trị sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người lao động thì nhân công sẽ bị giảm dần và vấn đề đào tạo lao động càng trở lên hết sức cấp bách”, ông Hòa nói. Trước những trở ngại trên, ông Hòa đề nghị: Sở Công Thương tỉnh Ninh Bình tiếp tục hỗ trợ mở lớp đào tạo nghề cho HTX nhằm gia tăng đội ngũ lao động có tay nghề cao; tư vấn về thủ tục thanh quyết toán cho HTX; các cấp chính quyền tạo điều kiện phê duyệt dự án mở rộng nguồn nguyên liệu và nới chính sách vay vốn tạo sự an tâm cho thành viên HTX…

Trong buổi khảo sát thực tế tại HTX Gốm Gia Thủy, Cục trưởng Cục Công nghiệp địa phương Ngô Quang Trung - nhấn mạnh: HTX đang rất thuận lợi về mặt thị trường khi sản xuất cung không đủ cầu. Tuy nhiên, cần nhanh chóng khắc phục những hạn chế còn tồn tại nhằm mở rộng sản xuất. Ông Trung cũng đề nghị UBND cấp tỉnh, huyện nhanh chóng tìm giải pháp tháo gỡ vướng mắc về vốn, vùng nguyên liệu cho HTX. Riêng về vấn đề đào tạo nghề, với những lớp đào tạo quy mô nhỏ từ 10-20 lao động địa phương có thể chủ động thực hiện, những lớp đào tạo quy mô lớn, Cục Công nghiệp địa phương sẵn sàng tạo điều kiện hỗ trợ.