Đại biểu trao đổi về bán hàng đa cấp
CôngThương - Theo Cục Quản lý cạnh tranh - Bộ Công Thương, bán hàng đa cấp là mô hình kinh doanh tiên tiến, mang lại doanh thu và lợi ích cho cả người dùng lẫn người kinh doanh. Cụ thể, hiện Việt Nam đã có hơn 1 triệu người tham gia kinh doanh, trong đó doanh nghiệp (DN) có đăng ký kinh doanh theo mô hình bán hàng đa cấp là 76 đơn vị, tập trung vào hai thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Đồng thời, doanh thu của ngành cũng tăng mạnh qua các năm (tăng hơn 6,5 lần, từ 614 tỷ đồng năm 2006 lên hơn 4.000 tỷ đồng năm 2011). Tuy nhiên, tính đến tháng 7/2012, số DN kinh doanh bán hàng đa cấp đã giảm chỉ còn 51, số còn lại đang tạm dừng hoặc chấm dứt hoạt động.
Cũng theo Cục Quản lý cạnh tranh, dù bán hàng đa cấp có nhiều ưu điểm như loại bỏ được các khâu trung gian trong việc thiết lập cửa hàng, tiết kiệm chi phí quảng cáo, chống được hàng gian hàng giả... nhưng trên thực tế mô hình này đã xảy ra nhiều biến tướng. Một số DN không lo bán hàng mà chỉ cố lôi kéo người tham gia để kiếm lời. Nguyên nhân là do các quy định pháp luật về bán hàng đa cấp còn nhiều lỗ hổng. Chẳng hạn ở khâu cấp giấy phép, nếu địa phương này không cấp phép thì DN vẫn có thể tìm mọi cách đăng ký ở địa phương khác. Đến khi có giấy phép rồi việc giám sát hoạt động của các DN này gần như không có.
Ông Trần Vinh Nhung, Phó GĐ Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh cho biết, Nghị định 110/2005/NĐ-CP về quản lý bán hàng đa cấp quy định DN chỉ có trách nhiệm báo cáo định kỳ 6 tháng/lần với Sở Công Thương nơi đăng ký kinh doanh mà không cần báo cáo với nơi mở rộng hoạt động. Vì vậy nên dù DN đang hoạt động tại địa phương mình nhưng cơ quan chức năng không có được thông tin để quản lý.
Để quản lý bán hàng đa cấp, ông Nhung đề xuất pháp luật cần bổ sung quy định: DN bán hàng đa cấp phải báo cáo định kỳ 6 tháng một lần cho Sở Công Thương nơi DN hoạt động; tăng cường cơ chế phối hợp giữa hai địa phương, nơi DN có trụ sở chính và nơi DN tổ chức bán hàng đa cấp để quản lý. Bên cạnh đó là tăng mức phạt, vì hiện mức phạt DN bán hàng đa cấp không đăng ký chỉ là 20-30 triệu đồng, quá nhẹ nên có tình trạng DN cố tình không đăng ký với cơ quan quản lý để hoạt động bất chính, chấp nhận chịu phạt nếu bị phát hiện.