Cần có chính sách rõ ràng giữa đơn vị nhập khẩu và lắp ráp ô tô trong nước

Thông tin trên được cho biết tại hội thảo “Thuận lợi và thách thức của ngành kinh doanh và sản xuất ô tô trong bối cảnh hướng tới cạnh tranh tự do và vấn đề đặt ra về vai trò điều tiết của Nhà nước”, diễn ra ngày 27/10.

Bà Vũ Thị Ánh Hồng - Tổng biên tập Báo Hải quan thông tin, sau 2 năm liên tiếp có sức tăng rất mạnh cả về lượng và trị giá, 9 tháng đầu năm 2016, hoạt động nhập khẩu ô tô nguyên chiếc của Việt Nam có dấu hiệu đi xuống.

Cụ thể, trong năm 2014, Việt Nam nhập khẩu 70.956 ô tô nguyên chiếc, tăng tới 102% so với năm 2013; trị giá 1,581 tỷ USD, tăng gần 119%. Năm 2015, nhập khẩu 125.534 xe nguyên chiếc, tăng 77% so với năm 2014, tổng giá trị kim ngạch gần 3 tỷ USD, tăng 88,6%. Tuy nhiên, trong 9 tháng năm 2016, các loại xe nhập khẩu chỉ khoảng 77.515 xe, đạt 1,75 tỷ USD, giảm 7,3% về lượng và giảm 16,9% về trị giá so với cùng kỳ 2015.

Về nguyên nhân nhập khẩu xe giảm, ông Nguyễn Tô An - Trưởng phòng Chất lượng xe cơ giới Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, năm 2014, 2015 tăng mạnh về xe nhập khẩu chủ yếu là xe có tải trọng lớn, gồm các xe tải, rơ mi rơ móc (chủ yếu từ Trung Quốc). Đến năm 2016, nhu cầu loại xe này trong nước bão hòa nên chững lại. Trong khi đó, sự suy giảm ô tô du lịch nhập khẩu là không đáng kể. Hiện nay, tỷ lệ sở hữu của người dân với loại xe này so với thế giới chiếm tỷ lệ nhỏ, nên thị trường tiêu thụ xe ô tô du lịch nhập khẩu này còn rất tiềm năng.

Còn theo bà Đào Thu Hương - Phó Cục trưởng Cục Thuế xuất nhập khẩu, Tổng cục Hải quan, việc nhập khẩu xe giảm một phần cũng do các nhà nhập khẩu đang thăm dò, chờ đợi chính sách mới từ Chính phủ cũng như chính sách mới thay thế Thông tư 20.

Nhận định về tình hình kinh doanh xe nhập khẩu, ông Trần Tấn Trung - Tổng giám đốc Công ty CP Liên Á quốc tế đại diện Audi Việt Nam chia sẻ, đúng là năm 2016 việc nhập khẩu xe đang chững lại bởi thị trường, đặc biệt là người tiêu dùng có phản ứng rất nhanh trước các thay đổi của chính sách với lĩnh vực kinh doanh ô tô.

Chẳng hạn trong năm 2012, khi nhà nước quyết định thay đổi thuế trước bạ đã khiến thị trường tiêu thụ ô tô sụt giảm 40%, khi lượng mua giảm đồng nghĩa với nhập khẩu cũng giảm. Hay với Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, khi thực thi luật này đã ảnh hưởng trực tiếp tới giá bán và nhà nhập khẩu có thể mất tới 50% lợi nhuận.

Ông Trung cho biết thêm, hiện vẫn còn một số bất cập về chính sách khi có khoảng cách giá quá lớn giữa xe nhập khẩu và xe lắp ráp trong nước. Điều này khiến việc kinh doanh của các nhà nhập khẩu gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, tình trạng các đại lý, hãng xe có sự cạnh tranh không công bằng và tự ý dùng hình ảnh thương hiệu của hãng sản xuất để quảng bá mà không được sự cho phép vẫn diễn ra khá phổ biến.

Các đơn vị nhập khẩu xe cho rằng, Việt Nam cần có chính sách công bằng giữa các đơn vị lắp ráp trong nước với các đơn vị nhập khẩu, cụ thể là về cách tính thuế và sự đồng nhất chính sách giữa các Bộ, ngành. Đặc biệt, để đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng và quyền lợi về giá trị thương hiệu cho các hãng xe, Việt Nam phải có chính sách rõ ràng giúp phân biệt đâu là ô tô chính hãng, có cơ chế phạt rõ ràng đối với các hãng xe cạnh tranh thiếu lành mạnh, làm méo mó thị trường.