Các công ty Việt Nam cần tiếp tục cải thiện thông lệ quản trị giao dịch bên liên quan

Diễn đàn Quản trị công ty 2017

Trong bối cảnh quản trị công ty hiện tại của các DN Việt Nam, diễn đàn này là cơ hội để các bên liên quan cùng thảo luận những thông lệ tốt nhất trong quản trị xung đột lợi ích và GDBLQ, nhằm xây dựng DN phát triển bền vững, chìa khóa để thu hút nguồn vốn đầu tư từ bên ngoài.

Đây là sự kiện thường niên đầu tiên của Sáng kiến Quản trị công ty Việt Nam (VCGI) kể từ khi ra mắt vào tháng 12/2016. VCGI do Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC), Sở giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) và Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) đồng sáng lập.

GDBLQ phổ biến ở hầu hết các DN thuộc nhiều lĩnh vực, loại hình và ngành hoạt động khác nhau ở châu Á, cũng như ở Việt Nam. Mặc dù GDBLQ không phải lúc nào cũng gây ảnh hưởng xấu đến DN, song luôn tiềm tàng rủi ro trục lợi của cổ đông trong các giao dịch không được thực hiện theo các điều khoản thị trường trong việc mua/bán hàng hóa, chuyển nhượng các tài sản vô hình hay góp vốn, hợp vốn liên doanh.

Thực tế cho thấy những GDBLQ có trục lợi thường là nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của nhiều DN lớn, phá hủy giá trị cổ đông và làm mất lòng tin của nhà đầu tư vào tính liêm chính của thị trường. Trên thực tế, các GDBLQ có trục lợi đã trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với môi trường kinh doanh tại Việt Nam trong những năm gần đây.

Ông Chris Razook, Trưởng bộ phận quản trị công ty của IFC Khu vực Đông Á - Thái Bình Dương cho biết - GDBLQ luôn được xem là tình huống có khả năng dẫn đến xung đột lợi ích nên cần phải được xem xét chặt chẽ. Các công ty cần soạn thảo chính sách GDBLQ như một phần trong khung chính sách quản trị DN của mình và bảo đảm để mọi xung đột lợi ích tiềm ẩn trong GDBLQ được kiểm soát chặt chẽ.

Theo ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước - GDBLQ nếu không có quy định chặt chẽ ở cấp độ công ty sẽ dễ bị lạm dụng, làm suy yếu sức cạnh tranh của công ty và là thách thức đối với tính liêm chính của thị trường vốn. Các công ty đại chúng, đặc biệt là các công ty niêm yết cần xây dựng các chính sách, quy trình nội bộ và cơ chế giám sát về GDBLQ phù hợp với quy định của luật pháp và thông lệ quốc tế tốt nhất.

Thành viên hội đồng quản trị (HĐQT) độc lập có vai trò hết sức quan trọng trong hỗ trợ HĐQT hoàn thành chức năng giám sát GDBLQ. Việc rà soát và đánh giá GDBLQ có thể được giao cho một tiểu ban của HĐQT bao gồm các thành viên hội đồng quản trị độc lập, và các thành viên khác không có xung đột lợi ích trong giao dịch đang xem xét hoặc không phải là bên tham gia giao dịch; hoặc một ủy ban sẵn có thuộc HĐQT bao gồm các thành viên HĐQT độc lập như ủy ban kiểm toán - bà Đinh Thị Quỳnh Vân, Tổng giám đốc PwC Việt Nam cho biết.

Một môi trường GDBLQ lành mạnh với sự chỉ đạo chặt chẽ từ cấp cao nhất là rất quan trọng và tạo điều kiện cho nhân viên trong nội bộ công ty giám sát hiệu quả hơn. Quản trị DN vững mạnh được thể hiện qua ý chí và cam kết của lãnh đạo DN, hệ thống xác định trách nhiệm giải trình và thông qua sự công bằng, tính minh bạch cùng với trách nhiệm đối với chính DN và các bên liên quan. Cải cách quản trị DN hiện là ưu tiên hàng đầu của các cơ quan quản lý, nhà đầu tư tổ chức, và hội đồng quản trị các công ty. Ông Dominic Scriven, Chủ tịch Công ty Quản lý quỹ Dragon Capital chia sẻ: Một hệ thống quản trị DN tốt với các thành viên hội đồng quản trị thực sự độc lập và có năng lực cùng sự minh bạch về GDBLQ là điều hết cần thiết cho sự phát triển bền vững của một DN.