Cá tra - xuất khẩu tăng, diện tích nuôi giảm

Bà con An Giang thu hoạch cá tra

Nông dân nuôi cá khó tái đầu tư mở rộng vùng nuôi

Theo Hiệp hội Cá tra Việt Nam, tính đến tháng 5/2016, toàn ĐBSCL thu hoạch 989 héc-ta cá tra với sản lượng 314.140 tấn. So với cùng thời điểm năm 2015, diện tích, sản lượng lần lượt giảm 22% và 13%. Trong khi đó, theo các doanh nghiệp, giá cá tăng là do xuất khẩu khởi sắc. Đến đầu tháng 5, giá trị xuất khẩu cá tra của nước ta đạt hơn 435 triệu đô-la Mỹ, tăng 4% so với cùng kỳ 2015. Trong đó, thị trường Hoa Kỳ chiếm đến 22% giá trị xuất khẩu. Tại ĐBSCL các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu đã chủ động tạo vùng nuôi chiếm đến 80% nguồn cá nguyên liệu, phần nuôi của nông dân chỉ còn cung cấp 20% nguyên liệu còn lại.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), nghề nuôi cá tra hiện tại gần như bão hòa, số người nuôi mới rất ít. Những người nuôi cá tra còn theo đuổi được đến nay đều hy vọng giá cá tra tiếp tục tăng để có một cơ hội gỡ gạc lại thua lỗ. Thêm vào đó, nếu nghỉ nuôi, ngân hàng sẽ siết nợ, lại càng thêm khó khăn. Vì đa số dân nuôi cá tra hiện nay có số nợ ở ngân hàng hàng trăm triệu đồng. Để chủ động nguồn nguyên liệu “đạt chuẩn” tỷ lệ các doanh nghiệp tự nuôi cá nguyên liệu đã hình thành. Theo đó, các doanh nghiệp chế biến đã tự lập vùng nuôi có khả năng tự cung cấp gần 80% nguyên liệu, phần còn lại do người dân cung cấp. Với tình hình hiện nay, nông dân nuôi cá rất khó tái đầu tư mở rộng vùng nuôi, chủ yếu sản xuất cầm cự để chờ thời cơ. Đồng thời đã ý thức được mức độ rủi ro nên liên kết khá chặt với các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu để tiêu thụ sản phẩm.

Tuân thủ “luật chơi” cho cá tra xuất khẩu

Hiệp hội Cá tra Việt Nam xác định, trong giai đoạn 2016 - 2020, ngành sẽ tập trung thúc đẩy cải thiện chất lượng ngành cá. Trọng tâm là tập trung vào việc cải thiện chất lượng con giống, chất lượng cá tra nguyên liệu ở khâu nuôi, gắn liền với việc cải thiện chất lượng môi trường để hoạt động cải thiện ngành hàng mang tính bền vững. Đồng thời phát triển thị trường tiêu thụ bao gồm thị trường trong và ngoài nước thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại. Đặc biệt, chú trọng xây dựng thương hiệu thông qua việc cải thiện hệ thống sản xuất và chất lượng sản phẩm hình ảnh cá tra Việt Nam đối với người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Theo VASEP để đáp ứng yêu cầu chất lượng của thị trường xuất khẩu, nhất là khi áp lực từ các rào cản thương mại được đặt ra và gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu, như thuế chống bán phá giá và Đạo luật Nông trại (Farm Bill) của Mỹ càng gia tăng, đã đến lúc người nuôi và doanh nghiệp phải tuân thủ “luật chơi”, áp dụng các kỹ thuật tiên tiến trong nghề nuôi cá tra, để đáp ứng yêu cầu các thị trường. Trước mắt Hiệp hội Cá tra Việt Nam cần khẩn trương hoàn chỉnh và thực hiện đề án xếp hạng doanh nghiệp ngành cá để thúc đẩy hoạt động cạnh tranh của doanh nghiệp, nhằm từng bước nâng cao vị thế doanh nghiệp trên thương trường. Đồng thời, hoàn thiện đề án và thúc đẩy hoạt động tái cấu trúc ngành hàng cá tra, tiếp tục triển khai thực hiện các nghiên cứu làm cơ sở nền tảng cho việc phát triển bền vững ngành hàng.