Bình dị chợ phiên Bình Liêu

Những bó thuốc từ lá rừng bán chạy nhất chợ

Theo kế hoạch khi về Bình Liêu, chúng tôi sẽ đi chợ phiên sớm, nhưng anh Đinh Tiến Hồng- cán bộ phòng văn hóa huyện vội ngăn: “Nhà báo từ từ hãy ra chợ vì bà con còn phải từ bản làng xa xuống”… Quả thật, dù đến chợ lúc 8 giờ sáng, nhưng không khí mua bán vẫn khá bình lặng chứ không sôi động từ sớm như phiên chợ Mèo Vạc (Hà Giang) hay Bắc Hà (Lào Cai). Nhưng không vì thế mà chợ phiên Bình Liêu kém hấp dẫn.

Bước vào cổng chợ huyện là ngổn ngang các loại hàng hóa bày bán dưới nền sân, gồm nông, lâm thổ sản do bà con nuôi trồng, sản xuất như: gia cầm, rau, củ quả, lá tắm người Dao, thuốc nam, gạo nương, mật ong rừng... Gây ấn tượng nhất là thuốc từ lá rừng được bó theo từng bó nhỏ, gọn gàng. Anh Hồng cho biết, thuốc được lấy nhiều từ nguồn quý hiếm, nhất là ở bản Phạt Chỉ (xã Đồng Văn), dùng để tắm cho người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mới sinh. Đây là sản phẩm chiếm số lượng lớn và bán chạy nhất ở chợ.

Ngoài thuốc lá, mật ong rừng Bình Liêu óng vàng đang trong quá trình xúc tiến xây dựng thương hiệu được bà con giới thiệu ong lấy mật từ hoa hồi cũng rất hút khách. Ở góc cuối chợ là khu bán dụng cụ làm ruộng, đựng thóc lúa làm từ tre xinh xắn, trông đơn giản, nhưng quan trọng với hoạt động sản xuất, sinh kế của bà con. Đứng bán mặt hàng này chủ yếu là đàn ông, nếu không có khách, họ xem hàng của nhau và bình luận rôm rả. Riêng ẩm thực, chợ phiên Bình Liêu không có những quán thắng cố nghi ngút khói như ở phiên chợ vùng cao nơi khác, mà chỉ có những món quà quê giản dị như bánh đúc, phở canh, phở chấm và món khau nhục thơm ngon.

Bà con dân tộc người Dao, Sán Chỉ, Tày đều rất hiền lành. Họ cứ chờ khách đến mua chứ không mời chào, chèo kéo ồn ã như ở những chợ phiên bị “thương mại hóa”. Anh Hồng cho biết thêm, đặc điểm chợ phiên Bình Liêu là bà con không nói thách giá; người bán nói giá bao nhiêu, người mua trả bấy nhiêu. Đặc biệt, người bán, người mua đều vui vẻ dù có mua, bán được hàng hay không.

Gần trưa, không khí chợ phiên nhộn nhịp hơn. Lúc này, không chỉ có cảnh mua bán mà có nhiều nhóm bà con dân tộc tụ tập trò chuyện, ai nấy tươi cười rạng rỡ, phấn khởi khoe bán hết hàng. Trên bậc thềm trung tâm chợ, người phụ nữ trẻ Dao Thanh Phán mặc trang phục sặc sỡ, địu con nhỏ đứng lặng lẽ. Cảm giác bà con dân tộc nơi đây đi chợ phiên như là đi chơi, gặp gỡ và thưởng thức chợ chứ không nhất thiết phải mua sắm gì. Chính nét riêng mộc mạc, bình dị này khiến những người miền xuối như chúng tôi cảm nhận rõ hơn về văn hóa, tính cách của bà con dân tộc ở Bình Liêu.

Rời phiên chợ, anh Hồng nói với chúng tôi: “Nếu có điều kiện, các nhà báo nên về Bình Liêu đi chợ phiên giáp Tết, chợ phiên dịp này rất thú vị”. Anh miêu tả: Phiên chợ giáp Tết sôi động nhất trong năm. Khắp mọi rẻo cao, bản làng bà con xuống chợ tấp nập từ sớm, rộn ràng sắm từ tờ giấy đỏ dán cửa nhà, mua gà bản, ngũ quả cúng gia tiên. Rồi miến dong, lá dong đặc sản Bình Liêu bán hàng dãy, đông đúc dọc đường vào chợ. Khi chợ tan, bà con tranh thủ gặp gỡ bạn bè, cùng uống chén rượu, hát cho nhau nghe điệu then, Soóng Cọ truyền thống…