Bấp bênh cây mía Cù Lao Dung

Dù vậy, do ảnh hưởng của thời tiết, diện tích mía ngày càng bị thu hẹp, kéo theo nguy cơ các nhà máy đường thiếu nguyên liệu trầm trọng và đời sống người trồng mía gặp nhiều khó khăn.

Nỗ lực giữ mía

Niên vụ mía năm 2015-2016, toàn huyện Cù Lao Dung có gần 6.700 ha mía. Theo thống kê của huyện, nắng nóng, xâm nhập mặn đã gây thiệt hại hoàn toàn gần 180 ha mía; hơn 500 ha bị thiệt hại rất nặng nề, từ 50 - 70%; hơn 1.230 ha bị thiệt hại từ 30 - 50%; khoảng 4.700 ha bị thiệt hại dưới 30%. Năng suất mía đã giảm khoảng 28%, tương đương 34 tấn/ha. Riêng niên vụ mía năm 2016-2017, hạn, mặn đã gây thiệt hại gần 100 ha, trong đó có hàng chục hecta bị thiệt hại hoàn toàn.

Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện Cù Lao Dung Nguyễn Văn Đắc cho biết: Ngành nông nghiệp huyện kiến nghị tỉnh sớm đầu tư nâng cấp hệ thống cống ngăn mặn, đê bao, bờ bao, nạo vét tất cả các kênh rạch trong khu vực cù lao để dự trữ khi có nước ngọt về, bảo đảm tưới tiêu cây trồng cho bà con. Bên cạnh đó, huyện sẽ hướng dẫn, tập huấn cho bà con về cách chọn giống mía ngắn ngày và có khả năng thích ứng tốt với điều kiện nhiễm mặn cao như hiện nay; cơ cấu lại mùa vụ, cây trồng; thực hiện mô hình tưới tiêu nước tiết kiệm đối với cây mía và một số cây ăn trái, hoa màu khác. Đặc biệt đối với cây mía, địa phương sẽ thực hiện trồng rải vụ, phối hợp với nhà máy đường để có những chính sách đầu tư, thu mua nhằm bảo đảm cho các nhà máy hoạt động xuyên suốt, đồng thời giảm ảnh hưởng, thiệt hại đến mức thấp nhất khi xảy ra hạn hán, xâm nhập mặn…

Bình quân trong cả niên vụ, giá mía nguyên liệu được thu mua tại nhà máy chỉ 910 đồng/kg cho loại đạt 10 chữ đường (CCS), giảm hơn 250 đồng/kg so với cùng kỳ. Còn nếu bán tại rẫy, giá mía chỉ từ 650 - 790 đồng/kg, tùy theo điều kiện vận chuyển từ rẫy đến xuống ghe thương lái xa hay gần. Ông Đặng Quốc Chí - Phó Trưởng phòng NN&PTNT huyện Cù Lao Dung - cho biết: “Nhìn chung, nhờ chuyển đổi giống mới nên năng suất mía bình quân hằng năm đều đạt khá cao. Nhưng do giá mía nguyên liệu giảm mạnh vài năm gần đây, trong khi chi phí lao động (làm đất, vô chân, vật tư nông nghiệp, thu hoạch...) đều tăng, nên đa số người trồng mía có lãi thấp, thậm chí một số hộ bị lỗ. Vì vậy, đã có 437,5 ha mía được người dân phá bỏ chuyển sang nuôi tôm”.

Ông Phạm Hồng Văn - Phó Chủ tịch UBND huyện Cù Lao Dung - cho biết: “Ở huyện Cù Lao Dung chỉ có cây mía được xem là thích nghi nhất với tình hình biến đổi khí hậu như hiện nay. Vì vậy, khi chuyện phá mía nuôi tôm bắt đầu diễn ra, lãnh đạo huyện đã chỉ đạo ngành nông nghiệp và các xã, thị trấn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nhằm tránh tình trạng phá mía ồ ạt, dẫn đến những hệ lụy về sau. Để người dân yên tâm hơn, huyện đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ người trồng mía như: Chuyển giao giống mía mới, ứng dụng cơ giới hóa một phần trong sản xuất, xây dựng cánh đồng mẫu mía, tập huấn chuyển giao kỹ thuật.

Các mô hình cánh đồng mẫu mía ở Cù Lao Dung đều được sử dụng các giống mía mới có năng suất, chữ đường cao như: K88 - 92, K95 - 156... để đưa năng suất mía lên 150 - 180 tấn/ha (hiện tại năng suất chỉ từ 110 - 120 tấn/ha), chữ đường đạt từ 11 - 13 CCS và ứng dụng cơ giới hóa một phần trong quy trình sản xuất. Hiện nay, việc cơ giới hóa khâu làm đất, vô chân mía đã được thực hiện, giúp nông dân giảm chi phí từ 15 - 20 triệu đồng/ha so với làm bằng thủ công.

Cố gắng hạ giá thành bằng cánh bón phân hợp lý

Theo các nhà khoa học, mía thuộc nhóm lau sậy, nhưng thân to, chứa nhiều đường. Sản phẩm cần ở cây mía là lượng đường chứa trong cây. Lượng đường và chất lượng đường phụ thuộc rất nhiều vào số lượng và tỉ lệ các chất dinh dưỡng cung cấp cho mía. Trong đó Kali và Ca có ảnh hưởng lớn đến hàm lượng và chất lượng đường.

Mía có thể trồng được trên rất nhiều loại đất, kể cả trên đất phèn thoát nước tốt. Nhưng do tính chất đất khác nhau, khả năng chứa các thành phần dinh dưỡng khác nhau nên việc cung cấp dinh dưỡng cho mía ở các loại đất khác nhau cũng khác nhau. Bón phân cho mía tùy thuộc hàm lượng dinh dưỡng của các chủng loại phân khác nhau nên số lượng phân bón vào cũng khác nhau. Phân đạm bón cho mía trung bình khoảng 400 - 427 kg ure và khoảng 200 - 250 kg phân kali. Phần dinh dưỡng còn lại rễ cây tận dụng từ các lớp đất khác nhau. Nếu dùng P trong DAP thì do hàm lượng P cao nên số lượng phân bón vào ít hơn so với khi dùng super lân và ta cũng sẽ giảm số lượng phân ure xuống cho phù hợp.

Cách bón, người ta bón lót toàn bộ lân lúc trồng (nếu dùng super lân) và một phần ít phân đạm, 1/4 kali. Số phân đạm còn lại chia ra bón thúc 2 lần vào lúc 4 - 5 lá và lúc mía vươn dóng (7 - 8 lá), phân kali bón 1/3 lúc đẻ nhánh còn lại 2/3 bón vào lúc vươn dóng.