45 năm đồng hành cùng ngành mỏ

Ký kết hợp tác chuyển giao công nghệ

Vai trò “cầu nối”

Khai thác than ngày càng xuống sâu, yêu cầu các tiêu chuẩn kỹ thuật càng cao và vai trò của KHCN ngày càng quan trọng. Khoa học càng phát triển, hiệu quả khai thác than càng lớn, năng suất lao động càng cao, giá trị của nguồn tài nguyên càng được giữ gìn và nâng cao.

Trải qua 45 năm xây dựng và phát triển, đến nay, Viện KHCN Mỏ - Vinacomin đã trở thành đơn vị nghiên cứu, triển khai đầu đàn của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, hoạt động đa dạng ở nhiều lĩnh vực như: Nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu tiến trước, nghiên cứu triển khai, tư vấn, thiết kế, chuyển giao công nghệ, sản xuất thực nghiệm, dịch vụ kĩ thuật… Với nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, xây dựng và triển khai thực hiện những công trình đổi mới công nghệ, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất: Công nghệ khai thác; tuyển, chế biến, sử dụng than và khoáng sản; phát triển điện, năng lượng, vật liệu mới; kĩ thuật tự động hóa; chế tạo máy móc, thiết bị điện, an toàn; bảo vệ môi trường… Hầu như ở lĩnh vực nào, “dấu ấn” của đơn vị nghiên cứu khoa học này cũng khá đậm nét.

Đơn cử, với việc khai thác than lộ thiên, viện đã và đang thực hiện nhiều công trình, trong đó điển hình như: Nghiên cứu công nghệ xuống sâu, nạo vét bùn ở các mỏ khai thác dưới mức thoát nước tự chảy cũng như giải pháp đào sâu đáy mỏ và khai thác chọn lọc cho các mỏ than, khoáng sản; nghiên cứu trình tự khai thác, đổ thải, thoát nước hợp lý cho các mỏ than lộ thiên. Các kết quả nghiên cứu đã giúp các mỏ giảm tỷ lệ tổn thất, tận thu tối đa tài nguyên than, khoáng sản, bảo đảm sản lượng theo kế hoạch, tạo điều kiện mở rộng quy mô khai thác và phát triển.

Nhiều năm qua, cơ giới hóa khai thác hầm lò là chương trình quan trọng nhằm phát triển bền vững ngành than, Viện đã nghiên cứu và áp dụng thành công các loại vì chống thủy lực vào sản xuất. Đơn cử như: Nghiên cứu áp dụng lò chợ cơ giới hóa đồng bộ sử dụng máy khấu combai tại mỏ Khe Chàm với công suất khai thác 400.000 tấn/năm năm 2005; công nghệ cơ giới hóa khai thác vỉa dốc, mỏng bằng tổ hợp dàn chống 2ANSHA tại Hồng Thái, Mạo Khê…

Nhà máy sàng - tuyển than Lép Mỹ do Viện tư vấn, thiết kế lắp đặt

Trong công tác đào chống lò, nhiều giải pháp công nghệ cũng được áp dụng vào sản xuất như: Công nghệ chống lò bằng vì neo, neo chất dẻo cốt thép, bê tông phun, bê tông cốt liệu nhẹ, bê tông chế tạo từ vật liệu khác... nhằm giảm chi phí đào lò chuẩn bị và tăng tốc độ đào lò. Viện cũng đã phối hợp với các mỏ hầm lò nghiên cứu các loại kết cấu chống lò phù hợp với điều kiện kỹ thuật, địa chất mỏ bảo đảm hiệu quả về kỹ thuật và kinh tế; đề xuất các biện pháp xử lý qua điều kiện địa chất phức tạp như vùng địa chất mất ổn định, bùng nền, qua phay phá hay giải pháp nổ mìn hợp lý, sử dụng kíp vi sai phi điện nhằm nâng cao hiệu quả nổ mìn, giảm chi phí thuốc nổ, tăng tốc độ đào lò trong đá, than và khai thác than.

Trong lĩnh vực công nghệ sàng tuyển, chế biến, sử dụng than và khoáng sản, Viện đã triển khai thành công nhiều đề tài như: Nghiên cứu công nghệ tuyển thu hồi than từ bã sàng bãi thải, than chất lượng thấp các mỏ than vùng Quảng Ninh; nghiên cứu lựa chọn công nghệ tuyển than phù hợp để phát triển bền vững vùng than Quảng Ninh; nghiên cứu công nghệ tuyển tận thu các loại quặng sắt, thiếc, chì, kẽm từ quặng đuôi hoặc từ bãi thải; nghiên cứu đánh giá công nghệ Nhà máy tuyển quặng bauxite Tân Rai - Lâm Đồng... Với những kết quả nghiên cứu từ năm 2006 đến nay, Viện đã tư vấn thiết kế, đào tạo chuyển giao công nghệ, phối hợp với các công ty than Mạo Khê, Uông Bí, Nam Mẫu, Hà Lầm, Núi Béo, Quang Hanh, Đèo Nai, Cọc Sáu triển khai xây dựng các cụm sàng tuyển tại mỏ với công suất từ 300.000-2.000.000 tấn than/năm.

Viện cũng tư vấn đầu tư, xây dựng nhà máy sàng tuyển than; thiết kế, đào tạo, chuyển giao công nghệ theo hình thức thầu EPC tại Nhà máy tuyển quặng bauxite Tân Rai - Lâm Đồng và Nhà máy tuyển quặng bauxite Nhân Cơ. Trong đó Nhà máy tuyển quặng bauxite Tân Rai - Lâm Đồng đã đưa vào hoạt động từ năm 2013, Nhà máy tuyển quặng bauxite Nhân Cơ đã hoàn thành lắp đặt, đào tạo, vận hành thử không tải bảo đảm tiến độ hợp đồng. Viện cũng đã thực hiện tư vấn thiết kế công trình Nhà máy tuyển quặng đồng Tả Phời và Nhà máy tuyển quặng đồng Sin Quyền mở rộng với công suất 1,1-1,3 triệu tấn/năm.

Tiếp tục mục tiêu

Nhằm đẩy mạnh hiệu quả công tác KHCN, Viện đang tích cực triển khai các giải pháp như: Đẩy mạnh nghiên cứu, áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến, phù hợp với điều kiện sản xuất của các đơn vị; tăng cường công tác kiểm tra các bước thực hiện sản phẩm KHCN để nâng cao chất lượng các sản phẩm nghiên cứu; chú trọng công tác đào tạo cán bộ, trong đó có đào tạo nội bộ nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ nghiên cứu và quản lý có năng lực, trách nhiệm, đáp ứng yêu cầu đổi mới của tập đoàn. Ngoài ra, Viện cũng sẽ hợp tác với các tổ chức, đơn vị KHCN và các chuyên gia kinh tế - kỹ thuật trong và ngoài nước triển khai công tác nghiên cứu, tư vấn và chuyển giao công nghệ nhằm nâng cao chất lượng và tiến độ của công trình…

Không chỉ nghiên cứu, viện còn nỗ lực đưa các công trình nghiên cứu KHCN vào thực tế sản xuất nhằm nội địa hóa, giảm chi phí đầu tư nhập ngoại; tạo điều kiện ứng dụng công nghệ nội địa vào sản xuất để công tác nghiên cứu của viện xứng đáng là cánh tay hỗ trợ đắc lực của Tập đoàn Công nghiệpThan - Khoáng sản Việt Nam.